Hayatın içerisinde yasaklanmış hakların geri verilmesi olarak da duyduğumuz memnu hakların iadesi, kamusal haklarından yoksun olan bir kişinin haklarını yeniden elde etmesini sağlayan hukuki başvuru yoludur.
Memnu Hakların İadesi İle İlgili Yasal Düzenlemeler
765 sayılı eski Türk Ceza Kanunu’nda müebbeden memuriyetten men kavramı yani süresiz hak mahrumiyetine neden olan uygulama ile birlikte memnu hakların iadesi uygulaması mevcuttu.
Ancak 2005 yılında yürürlüğe giren 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nu ile süresiz hak mahrumiyetine neden olan müebbeden memuriyetten men ve memnu hakların iadesi uygulamaları kaldırıldı. Bunların yerine 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53.maddesinde belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma uygulamasına yer verildi. Böylelikle kişi cezasını çektiği süre boyunca kanunda belirtilen bazı haklarını kullanamamasının yanında cezasının bitmesi ile birlikte kanunda belirtilen bazı istisnalar dışında hemen yasaklanan haklarına kavuşabilecekti.
Bu uygulamanın devam etmesinin yanı sıra eski yasal düzenlemelerden kaynaklanan sorunlar çıkması üzerine de 2006 yılında 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nda düzenlemeler yapılıp memnu hakların iadesi uygulaması geri getirilmiş ve 13. maddesinde yasaklanmış hakların geri verilmesi başlığı şeklinde düzenlenmiştir. Ayrıca 2012 yılında 6290 sayılı Adli Sicil Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile de bu konuda ek düzenlemeler yapılmıştır.
Memnu Hakların İadesi Başvuru Koşulları
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki diğer kanunlarda belirtilen suçlardan dolayı veya bu suçların belirli bir cezaya mahkûmiyet bağladığı hak kayıplarının giderilebilmesi için memnu hakların iadesi yani yasaklanmış hakların geri verilmesi uygulamasına başvurulabilir.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen beşinci ve altıncı fıkralar saklı kalmak kaydı ile memnu hakların iadesi yani yasaklanmış hakların geri verilmesi uygulamasına başvurma koşulları şunlardır;
- Kişinin mahkûm olduğu cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren yani cezanın çekilerek tamamlanmasın ardından üç yıllık bir süre geçmiş olmalı, burada dikkat edilmesi gereken husus cezanın infazı tamamlanmalıdır yani denetimlik serbestlik ile çıkan bir kişi cezanın bir kısmı dışarıda infaz olmaktadır. Dolayısı ile infaz tam anlamıyla tamamlanmalıdır.
- Kişi cezasının infazının tamamlandığı tarihten itibaren yani cezanın çekilerek tamamlanmasın ardından kanunda belirtilen süre boyunca yeni bir suç işlememiş olmalı, hayatını iyi halli olarak sürdürmeli ve bu hususta mahkemede bir kanaat oluşmalı,
- Kişinin mahkûm olduğu cezasının infazına yani cezanın çekilerek tamamlanmasına genel af ya da etkin pişmanlık dışında başka bir hukuki nedenle son verilmesi halinde, kişi hakkında verilen hükmün kesinleştiği tarihten itibaren beş yıl geçmeli, (Ancak kişi hakkında verilen hükme üç yıl eklenilerek bulunulacak olan süreden az olamamaktadır.)
Memnu Hakların İadesi Başvuru Usulü
Memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi başvurusu için hükümlü ya da vekili, hükmü veren mahkemeye ya da hükümlünün ikametgâhının bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemeye başvurmalıdır. Başvurulan mahkeme, memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi hususundaki kararını genellikle dosya üzerinden inceleme yaparak karar vermektedir. Yani duruşmada kendinizi anlatma durumunuz olmadığından dilekçeniz çok iyi hazırlanmış ve usulüne uygun olmalı. Bu nedenle bu konularda tecrübeli ve başarılı bir avukata danışarak başvuru gerçekleştirmek en doğru yoldur.
Başvurulan mahkemenin memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi hususundaki kararına karşı itiraz kanun yoluna başvurulabilinmektedir. Yasaklanmış hakların geri verilmesi hususundaki karar kesinleşmesi ile adli sicil bilgileri silinmemekte ancak verilen karar adli sicil arşiv kaydına yani sabıka kaydına kaydedilmektedir. Adli sicil ve arşiv kaydının silinmesi ile ilgili yazımızı linke tıklayarak okuyabilirsiniz.
Ayrıca memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi hususundaki başvuru masrafları ile yapılan diğer işlemlerin masrafı hükümlü tarafından karşılanmaktadır.
2012 yılında 6290 sayılı Adli Sicil Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile birlikte Anayasa’nın 76. maddesinde belirtilen suçlar içinde memnu hakların iadesi yani yasaklanmış hakların geri verilmesine başvurulabilinmektedir.
Memnu Hakların İadesinin Sonuçları
Memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi ile birlikte hükümlü hangi haklardan yoksun kalmış ise bu haklarını geleceğe yönelik olarak kullanma hakkını elde etmektedir. Bu nedenle de hükümlü memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı ile birlikte daha önceki statüsüne otomatik olarak geri dönemez, sadece geri dönme hakkını elde etmiş bulunmaktadır.
Seçimlerde aday olma tarihinden önce memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alan adaylar da milletvekili seçimlerine katılabilmekte ve yeterli oyu alıp seçilmeleri halinde milletvekili olabilmektedirler.
Memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi kararının kesinleşmesinin ardından mahkum yani hükümlü aleyhine sonuç doğuracak şekilde geri alınması mümkün olmamaktadır. Mahkum, memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi kararından sonra yeniden bir suç işleyip yine hak yoksunluğuna maruz kalması halinde yine memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi hususunda talepte bulunabilmektedir.
Memnun Hakların İadesi Sonunda Memur Olunabilir mi?
Memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alan kişilerin memur olarak atanmalarına engel bir durum bulunmamaktadır. Ancak kişi yetkili kamu dairesine bu kararı götürüp geri dönmek için başvuru yaptığında yetkili kamu dairesinin geri almak konusunda takdir hakkı bulunmaktadır. Yani yetkili kamu dairesinin bu kişiyi alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alan kişinin KPSS sınavına başvurmasında ve bu sınav sonuçlarına göre başvuru yapıp atama yapılmasına engel bir durum bulunmamaktadır. Bu durumda kamu dairesinin takdir hakkı bulunmayıp kişi atandığı kurumda memur olarak çalışabilmektedir.
Sonuç olarak, memnu hakların iadesi ya da yasaklanmış hakların geri verilmesi konusunda genel durum yukarıda belirttiğimiz şekilde olmakla birlikte konuyla ilgili farklı Danıştay Kararları da mevcuttur. Bu nedenle başarılı, mevzuata hâkim ve tecrübeli bir avukattan yardım alarak içinde bulunduğunuz duruma göre değerlendirilmesi yapılarak başvuru gerçekleştirilmesi gereken bir durumdur.
21 Comments
oktay akbulut
14 Mart 2017
KARDEŞİM 3 YIL 1AY 15 GÜN CEZA ALDI. 3/1 İNİ İNFAZ ETMEK İÇİN TESLİM OLDU. 5 AYLIK MAHKUMİYETTEN SONRA DENETİMLİ SERBESTLİKLE TAHLİYE EDİLDİ. YÜZDE SABİT ESER BIRAKMA SUÇU İŞLEDİ. SUÇ TARİHİ MEMUR OLMADAN ÖNCE YAŞANMIŞTIR.
DOLAYISI İLE MEMURLUKTAN DA ÇIKARILDI.
MEMURİYETE GERİ DÖNÜŞÜN BİR YOLU VARMIDIR.
İKİNCİ OLARAK İSE ÇOCUK ESİRGEME KURUMUNDAN AYRILDIĞI İÇİN 3413 SAYILI KANUNLA İSTİHDAM SAĞLANARAK MEMUR OLABİLDİ.
2014 YILINDA ÖNCE ÇEŞİTLİ NEDENLERLE MEMURİYETTEN ATILAN YADA AYRILAN HAK SAHİPLERİ 3413 SAYILI KANUNDAN BİR KAÇ KEZ YARARLANMIŞTIR. FAKAT 2014 YILINDA ÇIKARAN BİR KANUNLA YALNIZCA BİR KEZ İSTİHDAM EDİLEN HAK SAHİPLERİ İKİNCİ KEZ İSTİHDAM EDİLEMİYOR. İŞLENEN SUÇ TA 2014 TARİHİNDEN ÖNCE.
AİLE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞINAMI DAVA AÇILMALI YOKSA ATILDIĞI KURUMA’MI
Nevn
17 Nisan 2017
Aynı durum benim benim kardesimin başına geldi çok geçmiş olsun benim kardeşim öğretmendi şimdi bu memnu hakları durumunu araştırıyor 3 yıl daha beklemesi biraz sıkıntılı bu memnu hakların iadesi müessesesi tekrar kalksa o zaman infazi biter bitmez memuriyete donus icin başvurabilirdi şimdi hem infazin bitmesini hemde 3 yıl memnu hakları süresinin geçmesini bekleyecek ce bu çok uzun bir süre
atalay r.
17 Mayıs 2017
ateşli silahlar kanununa muhalefetten memnu hak verilmişti. bahsettiğiniz süreler geçti. memnu hakların iadesi için başvuru yapabilir miyim. avukatım olarak sizin başvurmanız mümkün müdür?
Av. Mustafa Mıhcı
21 Mayıs 2017
merhaba, kural olarak bahsedilen süre geçmiş ise memnu hakların iadesi sağlanabilir. Bizim başvurmamızı istiyorsanız vekalet çıkarmanız gerekli olacaktır.
abdurrahman altun
14 Ağustos 2017
2007 de esrar satmaktan tevkif oldum, 2009 da mahkeme ceza olarak 4 sene 2 ay ceza verdi(9 mart 2009) dosyamı yargıtaya gönderdi beni tahliye etti ,2015 nisanda cezamı yargıtay onayladı 63 gün açık ceza evinde kaldım kasım 2015 de tahliye oldum sonra bir seneyi denetimde geçirdim, denetim bitti ama hak ederek tahliye zamanı hala var memnu haklarımın iadesini isteyebilir miyim ve ya ne zaman isteye bilirim? teşekkürler.
Av. Mustafa Mıhcı
16 Ağustos 2017
Net cevap verebilmek için adli sicil kaydınızı görmek gerekir ancak anlattığınız kadarı ile memnu hakların iadesi başvurusu için daha zamanı var görünüyor.
Murat koşar
11 Şubat 2018
Benim abim iki buçuk yıl hüküm giydi yattı yani 2008de girdi 2011 de çikti 104/1sicili bozuk degil arsivde kaydi bulunmaktadir kendisi bir yil sonra muhtarliga giricek ve memnu haklarina bas vuracak alabilirmi haklarni ve secime girebilirmi şimdiden tskler yardiminiz icin
Mıhcı Hukuk Bürosu
20 Kasım 2018
merhaba, infazını tamamladığı andan itibaren memnu hakların iadesi yoluna başvurabilir. Arşiv sicil kayıtları seçimlere girmesine engel değildir. Memnu hakların iadesi dava işlemleri ve daha detaylı hukuki bilgi için bizimle doğrudan iletişime geçebilirsiniz.
Ali Aktaş
14 Temmuz 2018
Merhaba,
Memnu hakların iadesi ile ilgıli karar adlı sicil kaydında nerede gözüküyor?
Adlı sicil kaydı bölümünde mi yoksa adlı sicil arşiv kaydı bölümünde mi
Mıhcı Hukuk Bürosu
25 Ekim 2018
Merhabalar, memnu haklarının iadesi hakkında karar adli sicil müdürlüğüne iletilir. İlgili karar neticesinde adli sicil müdürlüğü memnu hakları öncelikle adli sicil kaydından daha sonra yeterli sürenin geçmesi ile adli sicil arşivinden siler.
Abdurrahman yeter
15 Temmuz 2018
İyi akşamlar. 2006 yılında tck 149 dan 6 yıl 8ay ceza aldım.2010 yılında cezamı bitirip tahliye oldum.2016 yılında ağır ceza mahkemesine başvurup memnu hakların iadesi talebinde bulundum. Mahkeme kararında bana memnu hakların iadesi yönünde karar verdi.Mart 2019 yerel seçimlerinde yaşadığım köyde muhtar adayı olmak istiyorum. Seçilmem durumumda yapılacak olan bir itirazda ceza evinde yatmam bir engel teşkil eder mi.Yoksa memnu hakların iadesini aldığım için bir sorun olmazmı.Aydınlatırsanız çok sevinirim.
Mıhcı Hukuk Bürosu
25 Ekim 2018
Merhabalar, hakkınızda memnu hakların iadesi kararı alınmış ise köy muhtarlığına aday olabilirsiniz. Yeterli oyu alıp seçilirseniz eğer memnu haklarınız size iade edildiği için bir sıkıntı çıkmayacaktır.
Semih Ataç
18 Ağustos 2018
Merhaba Mustafa bey
11 Eylul 2013 yılında kasten adam yaralamadan 15 ay hapis cezası aldım ve cezam ertelendi. Hakim 2 yıllık denetim süresi verdi. 22 kasım 2015 tarihinde cezam Yargıtay tarafından onaylandı. Memnu hakların iadesi almam icin sürem ne zaman doluyor. En erken hangi tarihte memur olabilirim ?
Teşekkürler.
Semih Ataç
18 Ağustos 2018
11 Eylul 2013 yılında kasten adam yaralamadan 15 ay hapis cezası aldım ve cezam ertelendi. Hakim 2 yıllık denetim süresi verdi. 22 kasım 2015 tarihinde cezam Yargıtay tarafından onaylandı. Memnu hakların iadesi almam icin sürem ne zaman doluyor. En erken hangi tarihte memur olabilirim ?
Teşekkürler.
Mıhcı Hukuk Bürosu
7 Kasım 2018
Merhabalar, denetimli serbestlik süreniz bitmesinden 3 yıl geçmesi ile memnu haklarınızın iade edilmesine başvurabilirsiniz. İade edilmesi üzerine memuriyet konusundaki engel kalkacaktır.
Emrah
1 Eylül 2018
Yaralama suçundan 2yil 6ay ceza aldı bitmesine 2 ayım kaldı. şimdiki çıkacak olan af gündeme gelir ve ben bundan yararlanır Sam. Memnu hakların geri iadesi için 3 yıl daha beklemek zorunda mıyım yoksa aftan sonra mahkemeye başvurabilir miyim . tşkler.
Mıhcı Hukuk Bürosu
12 Kasım 2018
Merhaba, memnu hakların iadesi için, cezanın infazından itibaren 3 yıllık bir sürenin geçmiş olmasıdır. Dolayısıyla aftan yararlansanız bile 3 yıl beklemek durumundasınız.
Ahmet celik
14 Kasım 2018
Memnu hakların iadesini aldıktan sonra ögg olabilirmiyim
Mıhcı Hukuk Bürosu
19 Kasım 2018
merhaba, memnu hakların iadesi ile birlikte kamu kurum kurumlarında ve özel sektörde çalışabilirsiniz. Ögg’den kastınız özel güvenlik görevlisi ise cevabımız evet olacaktır. Bu hakkın alımı işlemleri ve daha detaylı hukuki bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Write a comment: