Adam Kaçırma Nedir?
“Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma” suçu Türk Ceza Kanunun 109. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç tipi için yaygın olarak “Adam Kaçırma” kavramının kullanıldığını söyleyebiliriz. Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden alıkoyan kişi bu suçun faili olacaktır.
Adam Kaçırmanın Cezası Nedir?
Kanunda 109. maddenin ilk fıkrasında “ Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma” suçunun failinin bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasına çarptırılacağı belirtilmiştir.
Zorla Alıkoyma Nedir?
Kişiyi hürriyetinden alıkoyan kişi bu fiili gerçekleştirmek için ya da gerçekleştirirken cebir, tehdit veya hile kullanır ise yaptırım , fiilin ağırlığına göre artırılacaktır.
Zorla Alıkoymanın Cezası Nedir?
Cebir kullanılarak, tehdit edilerek veya hile ile kişiyi zorla alıkoyan fail, iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacaktır.
Adam Kaçırıp Darp Etmenin Cezası
Hürriyetinden yoksun bırakılan kişinin aynı zamanda darp edilmesi durumunda birçok ihtimal söz konusu olacaktır. Örneğin mağdurun basit yaralanmış olması halinde fikri içtima hükümleri uygulanıp her iki suçtan ayrı ayrı ceza verilmeyecektir. Ancak 109. maddenin 6. fıkrasına bakıldığında yaralamanın neticesi sebebiyle ağırlaşmış hali için gerçek içtima hükümlerinin uygulanacağı yani her iki suçtan da ayrı ayrı ceza verilmesi gerektiği görülmektedir. Darp eyleminin sopa, taş gibi silahla işlenmesi yahut birkaç kişinin birlikte işlemesi halinde verilecek ceza artırılacaktır.
Fidye ile Adam Kaçırma Cezası
Bu konu hakkında 109. maddenin 4. fıkrasına bakmak yerinde olacaktır. Fail, mağduru alıkoyup hürriyetine kavuşması konusunda yüklü bir miktar ödemeye zorluyorsa ve bu ödeme sonucunda mağdurun maddi durumu büyük ölçüde zarara uğrayacak ise verilecek hapis cezasının yanında bin güne kadar adli para cezasına hükmedilecektir.
Adam Kaçırma ve Alıkoyma Suçunun Unsurları
Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu faili bakımından, herkes tarafından işlenebilen bir suçtur. Mağdur ise hürriyeti alıkonulan herkes olabilir. Kanuni düzenlemenin korumayı amaçladığı menfaat ise kişinin hareket özgürlüğüdür. Mağdurun hürriyetinden yoksun kaldığı sürenin uzunluğu ya da kısalığının suçun oluşması açısından bir önemi bulunmamaktadır. Failin suçu oluşturan hareketi icrai olabileceği gibi ihmali hareket ile de suçun oluşması mümkündür. Kişinin hürriyetinden yoksun bırakılması için illaki mağdurun kendisine müdahalede bulunulması zorunlu değildir. Örneğin mağdur, hareket özgürlüğünü bir elektrikli sandalye veya baston ile sağlayabiliyor ve fail, söz konusu araçların kullanımı engelliyor ise suçun oluşmuş olduğu kabul edilir.
Adam Kaçırma ve Alıkoyma Suçunun Nitelikli Halleri
Türk Ceza Kanunun 190. maddesinin 3. fıkrasında bu suçun daha ağır cezayı gerektiren halleri sıralanmıştır. Baktığımızda suçun,
- Silahla,
- Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,
- Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle,
- Üstsoy, altsoy veya eşe karşı,
- Çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
işlenmesi halinde verilecek ceza, suçun ilk iki fıkrasındaki yaptırım bir kat artırılarak uygulanır.
Failin mağduru alıkoyması sonucunda mağdur, ekonomik açıdan büyük bir kayba uğramış ise verilecek cezaya ek olarak bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
Fail suçu, cinsel bir amaç doğrultusunda gerçekleştirmiş ise verilecek cezanın yarı oranında artırılması gerekmektedir.
Suçu işleyen kişi, hürriyetten yoksun kılmayı cebir kullanarak işlemiş ve kasten yaralamanın neticesi sebebiyle ağırlaşmış hali meydana gelmiş ise fail, ayrıca kasten yaralama suçundan da cezalandırılacaktır.
Adam Kaçırma ve Alıkoyma Suçunun Etkin Pişmanlık Hali
Türk Ceza Kanunun 110. maddesinde “Kişi Hürriyetinden Yoksun Kılma” suçunda etkin pişmanlık halinin etkisi üzerinde durulmuştur. Buradan anlaşılması gereken fail, suçu işledikten sonra fakat soruşturma başlatılmadan önce mağdurun şahsında bir zarara sebebiyet vermeden ve kendi hür iradesiyle mağduru güvenli bir yerde özgür bırakırsa cezasında indirim yapılır. Bu indirim ancak verilecek cezanın üçte ikisi kadar olabilir.
Adam Kaçırma ve Alıkoyma Suçunun Paraya Çevrilmesi
Kural olarak faile verilecek ceza bir yıl veya daha kısa süreli hapis cezası ise cezanın adli para cezasına dönüştürülmesi mümkündür (TCK 50). Üzerinde durduğumuz suç açısından da verilebilecek hapis cezası en az bir yıl olabileceği için bu bir yıllık cezanın adli para cezasına çevrilmesi söz konusu olabilecektir.
Adam Kaçırma ve Alıkoyma Suçunda Zaman Aşımı Süresi
Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu takibi şikayete bağlı bir suç değildir. Bu nedenle savcılık re’sen soruşturma başlatabilir. Ayrıca mağdurun şikayetçi olmaması durumu ya da şikayetinden vazgeçmesi yargılamanın gidişatını etkilemeyecektir.
TCK’un 66 maddesinde yer alan genel zamanaşımı hükmünü bu suç tipine de uygulamak gerekecektir. Suçun işlenmesi ve failin kim olduğunun öğrenilmesi tarihinden itibaren 8 yıl içerisinde mağdur şikayette bulunmalı veya soruşturma başlatılmış olmalıdır. Belirtilen 8 yıllık zamanaşımı süresi dolduktan sonra şikayette bulunulamaz ve suç hakkında soruşturma başlatılamaz.
İlgili suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hallerinden birinin varlığı halinde uygulanacak zamanaşımı süresi onbeş yıla çıkmaktadır. Fail suçun işlendiği zaman oniki yaşını doldurmuş ancak onbeş yaşını doldurmamış ise bahsedilen sürenin yarısı geçmiş ise zamanaşımı süresi dolmuş sayılır. Eğer fail, onbeş yaşını doldurmuş ancak onsekiz yaşını doldurmamış ise bahsedilen sürenin üçte ikisinin geçmesiyle zamanaşımı süresi dolmuş kabul edilir.
Son olarak 6763 sayılı kanun ile uzlaştırma kurumunun etki alanı genişletilmiş ancak “Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma” suçu bu kapsamın içine dahil edilmemiştir.
Adam Kaçırma ve Alıkoyma Suçunda Görevli Mahkeme
İlgili suç için görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir.
Write a comment: