Doğum Yeri Değiştirme

Herkesin bu dünyadaki yolcuğu doğum ile başlamakta ve ölüm ile sonlanmaktadır. Doğum hatta anne karnındaki ceninde hukukta kişinin haklarının başlangıcı sayılmaktadır. Bu kapsamda doğum yeri de kişi için önemli bir unsurdur. Ancak buna rağmen bazı durumlarda kişinin doğum yeri kimliğine yanlış yazılabilmekte ya da farklı nedenlerle de kişinin doğum yeri gerçeğe aykırılık teşkil edebilmektedir. Bu nedenle kişi yapılan bu yanlışlığın niteliği ile de bağlantılı olarak doğum yeri değiştirme için gerekli işlemleri yürütmelidir.

Doğum Yeri Kaydı

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan herkes, bir nüfus kağıdına sahiptir.Bu kapsamda sağ doğan her çocuğun doğumundan itibaren 30 gün içinde hastane kayıtlarıyla ve diğer dayanak belgelerle birlikte çocuğun velisinin başvuruda bulunması gerekmektedir. Ancak hastane kayıtlarının olmadığı durumlarda anne ve babanın beyanı ile de nüfus kayıtları yapılabilmektedir.

Ancak anne ve babaları olmayanların çocukların vasi veya kayyumları, bunların olmaması halinde de çocuklara bakan ve onları yanlarında barındıranlar ile 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun yetkili Kıldığı kuruluşlar görevli olmaktadır.

Ayrıca terk edilmiş ya da sokakta bulunmuş çocuklara da farklı bir kimlik alma prosedürü uygulanmaktadır. Yaşı 18 yaşından küçük olan ve sokakta bulunmuş ya da terk edilmiş çocuklara nüfus kağıdı verilme işlemleri, onu bulan jandarma ya da emniyet müdürlüğünün beyanları ve tam teşekküllü bir hastanede kişinin kontrolünün yapılıp verilen rapor doğrultusunda yapılmaktadır. Yaşı 18 yaşından büyük olmakla birlikte ayırt etme gücü bulunmayan yani zihinsel engelli kişilerden sokakta bulunmuş ya da terk edilmiş şekilde bulunanlara ise mahkeme tarafından kayyum atanmakta, ardından tam teşekküllü bir hastanede kişinin kontrolü yapılıp rapor verilerek bu doğrultuda nüfus kimliği verilmektedir. Yapılan araştırmalar ve düzenlenen tutanaklara rağmen kişinin kimlik bilgileri halen daha oluşmamış ve kimlik bilgilerine yer verilmemiş ise nüfus müdürlüğü tarafından işlemler yapılmaktadır.

Kimlik alma işlemleri prosedürleri genel olarak bu şekilde yapılmaktadır. Ayrıca nüfus kayıtları esas kayıt niteliğinde belgeler olup bu kayıtların tutulmasına dayanak olan belgeler yani hastane kayıtları gibi olan bu belgeler gizli belge niteliğindedir. Yani bu belgelerin görülmesi ve incelenmesi mahkeme kararı ile gerçekleşmektedir. Ancak görüleceği üzere de bazı durumlarda maddi hata ve bazı durumlarda da tamamen farklı yani yalan yanlış beyanların yer alacağı nüfus kimlikleri de oluşabilmektedir. Nüfus kimliklerinde yer alan bilgilerden bir tanesi de kişinin doğum yeri kaydıdır. Yani bazı durumlarda doğum yeri kaydında da hata ya da yanlışlık olabilmektedir. Bu durumda da yapılan hata ya da yanlışlık bazı şekillerde düzeltilebilmektedir.

Nüfus Müdürlüğü ile Doğum Yerinin Değiştirilmesi

Doğum yeri değiştirme işlemleri genel olarak hukuki dava ile gerçekleştirilmek ile birlikte hukukta belirtilen açıkça bazı maddi hataların varlığı halinde ilgili nüfus müdürlüğü tarafından da düzeltilebilmektedir.

Maddi hatadan kasıt ise ilgili nüfus müdürlüğüne doğum yerinizle ilgili hastane kayıtlarını belirtilmiş olmasına rağmen hatalı, eksik olarak ya da hiç yazılmayan hallerin var olmasıdır. Bu şekildeki maddi hataların var olması halinde Nüfus Genel Müdürülüğü’ne ya da dayanak belge veya hastane kayıtlarının ibraz edildiği nüfus müdürlüğüne başvuru yapılarak düzeltme işlemi yapılabilmektedir.

Doğum yeri ile ilgili dayanak belgelerin sunulmasına rağmen ilgili müdürlük tarafından işlenme sırasında yapılmış bir maddi hata mevcut değil ise diğer tüm nedenlerle düzeltme işlemleri ancak mahkeme kararı ile yapılabilmektedir. Bu kapsamda bazı durumlarda doğum yeri ve diğer nüfus bilgileri, herhangi bir dayanak belge ya da hastane kaydı olmadan kişinin sadece anne ya da babasının beyanı doğrultusunda yapılabilmektedir. Bu doğrultuda yapılan yanlışlığın düzeltilmesi de hukuki bir dava süreci ile yapılmaktadır.

Doğum Yeri Değiştirme Davası

Doğum yeri değiştirme asli olarak nüfus düzeltme ya da doğum yeri değiştirme davası olarak adlandırılabilecek nitelikte bir davanın açılması ile gerçekleşmektedir. Söz konusu bu davayı 18 yaşını doldurmuş herkes açabilmektedir. Ayrıca 18 yaşını doldurmuş olmamakla birlikte veli ya da vasisinin izni olan herkes de bu davayı açabilmektedir. Hukuki bazı durumların varlığı halinde Cumhuriyet Savcısı tarafından da açılabilmektedir.

Bunun yanında davayı açabilmek için, kişinin hukuki yararı olmalıdır. Ayrıca davanın açılmasının bazı şartları da mevcuttur. Kişi açılan dava ile doğum yerini değiştirmek istediğini ve gerçek doğum yerinin farklı bir yer olduğunu ifade ettiğinden kişi asıl doğum yerinin olduğu tutanaklarını ilgili mahkemeye sunması gerekmektedir. Zira hastane kayıtlarının yanlış olduğu ve ya hastanenin ihmali olduğu ispatlanmalıdır. Ancak söz konusu yanlış olduğunu iddia ettiğiniz doğum yerinizle ilgili gerçek resmi bir belge de mevcut olmamalıdır. Ayrıca bu davalar, kamu düzeninle ilgili olduğundan hakim kendiside tarafın sunduğu delillerle bağlı olmayıp gerçeği araştırmak ve doğru resmi sicil oluşturmak zorundadır.

Doğum yeri değiştirme davası, kişinin yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılmaktadır. Yurt dışında yaşayanlar ise İstanbul, Ankara ve İzmir  Asliye Hukuk Mahkemelerinde davayı açabilmektedir.  Açılan bu dava ise Cumhuriyet Savcısı ve ilgili Nüfus Müdürlüğü’nün katılımıyla yürütülmektedir.

Ayrıca bu dava, hukuki olarak sadece bir kere açılabilen davalardandır. Bu nedenle bazı durumlarda öncelikli olarak tespit davasının açılarak doğum yeri değiştirme davası için karine teşkil etmesinin sağlanması gibi işlemlerde yapılabilmektedir. Bunun yanında doğum yeri değiştirme davaları herhangi bir süreye tabi olmaksızın açılabilmektedir.

Davanın sonuçlanmasının ardından verilen yeni kararın kesinleştirilmesi gerekmektedir. Kesinleştirme işlemini de yapıldıktan sonra verilen yeni mahkeme kararı ilgili nüfus müdürlüğüne bildirilmektedir.  Bunun ardından da yeni doğum yerinizin belirtildiği kimlik alma işlemleri gerçekleştirilmektedir.

Sonuç olarak, doğum yeri değiştirme işlemleri ya da davası bu konuda uzman ya da tecrübeli bir avukat yardımı ile yürütülerek en kısa sürede kişinin lehine sonuçlanabilmektedir.