Kooperatifler Hukuku Tanım
Kooperatifler, ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaç ve istekleri müşterek sahip olunan ve demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere gönüllü olarak bir araya gelen insanların oluşturdukları özel bir teşkilattırlar. Kooperatifler Kanunun birinci maddesinde kooperatif tanımı şu şekilde yapılmıştır: ‘’Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı değişir sermayeli ortaklıklara kooperatif denir.’’ Kooperatifler ticari işletmelere temel sağlayan ve toplumsal ekonomiyi güçlendiren özgün bir modele sahiptirler. Kooperatiflerin temelinde gönüllü ve açık üyelik, ortakların ekonomik katılımı, ortakların hukuki denetimi, özerklik, bağımsızlık ve topluma karşı sorumluluk yatmaktadır. Kooperatiflerde sermayenin bir üst sınırı yoktur.
Kooperatifler Kapsam ve İşlev
Kooperatifler tüm dünya ülkelerinde faaliyet gösterirler. Birçok farklı biçimde olmak üzere neredeyse tüm sektörlerde hizmet vermektedirler. Genel olarak kooperatiflerin işlevi, eğitim, sağlık, sigorta benzeri hizmet sektörlerine erişim sağlamada insanlara katkı sunmaktır. Kooperatiflerin kurulmasındaki temel gaye bireylerin tek başlarına yapamayacakları üretim ve erişmeyecekleri hizmete kolaylıkla ulaşmalarını sağlamaktır. Kooperatiflerin küresel ekonomiye katkısı da yadırganamayacak düzeydedir. Dünya üzerinde 1 milyardan fazla insana hizmet ettikleri tahmin edilir. Tüm dünya üzerinde yıllık ciroları yaklaşık olarak 2 trilyon dolar düzeyindedir. Kooperatifler yoksulluktan birlikte güçlenerek çıkış anlamına gelir. Kooperatiflerin derneklerden farklı olarak amacı kar elde etmek ve paylaşmaktır. Anayasanın 171. maddesi; Devlet milli ekonominin yararlarını dikkate alarak, öncelikle üretimin artırılmasını ve tüketicinin korunmasını amaçlayan kooperatifçiliğin gelişmesini sağlayacak tedbirler alır. Bu madde kooperatifçiliğin anayasal desteğe sahip olduğunu ispatlar niteliktedir.
Kooperatifler Kanununda İzin Tescil ve İlan Hükümleri
Ana sözleşme, Ticaret Bakanlığına verilir. Bakanlığın kuruluşa izin vermesi halinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan olunur. Tescil ve ilan olacak hususları şöyle sıralayabiliriz;
1.Ana sözleşme tarihi,
2.Kooperatifin konusu, amacı ve varsa süresi,
3.Kooperatifin unvanı ve merkezi,
4.Kooperatifin sermayesi ve bunun nakdi kısmına karşılık olarak ödenen en az miktar ve her ortaklık payının değeri,
5.Ortaklık payı belgelerinin ada yazılı olduğu,
6.Ayni sermaye ve devralınan akçalı kıymetlerle işletmelerin neden ibaret oldukları ve bunlara biçilen değerler,
7.Kooperatifin ne suretle temsil olunacağı ve denetleneceği,
8.Yönetim kurulu üyeleriyle kooperatifi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları,
9.Kooperatifin yapacağı ilanların şekli ve anasözleşmede de bu hususta bir hüküm varsa yönetim kurulu kararlarının pay sahiplerine ne suretle bildirileceği,
10.Kooperatifin şubeleri: Kooperatifler, lüzum gördükleri takdirde memleket içinde ve dışında şubeler açabilirler. Şubeler, merkezin sicil kaydına atıf yapılmak suretiyle bulundukları yer ticaret siciline tescil olunurlar.
Kooperatifler Hukuku Kaynaklar
Kooperatifçilik ilkeleri ilk olarak 1937 yılında Uluslararası Kooperatif Birliği (International Cooperative Alliance – ICA) tarafından mutlak suretle hazırlanmıştırlar.Kooperatif hukukunun temel kaynağı 1163 sayılı kooperatifler kanunudur. Bu kanun büyük ölçüde İsviçre Borçlar Kanunundan etkilenmiştir. Ülkemizde 1969 yürürlüğe girmiştir bu kanun. 6102 sayılı Ticaret Kanunu da kooperatifler hukukuna kaynak sağlamaktadır. 1136 sayılı Avukatlar Kanunu 35/2 maddesi; Dava açma yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ancak Türk Ticaret Kanununun 272 nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır.Kooperatifler genel anlamda gerçek kişilerden oluşmaktadır fakat bazı tüzel kişilerde kooperatiflere üye olabilirler. Kooperatifler özel hukuk tüzel kişisi ve değişken sermayeli kuruluşlardır. Üretim, tüketim, tarım, kredi ve sigorta gibi konularda hizmet sağlarlar.
Görüldüğü üzere kooperatifler ülkemizde ve dünyada önemli bir ekonomik ve sosyal paya sahip kuruluşlardır. Kooperatifler hukuku da bu sebepten dolayı hassas bir hukuk dalı olarak dikkat çekmektedir. Mıhcı Hukuk Bürosu, kooperatifler hukuku alanında her türlü hizmeti ve danışmanlığı verebilecek kabiliyette avukata sahip bir hukuk bürosudur.
Kooperatifler Hukuku Alanında Verdiğimiz Hizmetler:
-Kooperatif üyeliğinden ihraç davaları
-Kooperatif üyeliğinin tespiti davaları
-Kooperatif genel kurul kararlarına karşı iptal davaları
-Kooperatif aidat borcu ile alakalı alacak ve icra davaları
-Kooperatif üyeliğinden kaynaklanan tazminat davaları
-Kooperatif genel kurulunun olağan ve olağanüstü toplantıya çağrılması istemli davalar
-Kooperatif başkan ve yönetim kurulu üyelerinin cezai sorumluluktan doğan ceza davaları
-Kooperatif genel kurulun yenilenmesi talepli davalar
-Kooperatiflerin dağılması istemli davalar
Yukarıda bulunan tüm hizmetlerimizden yararlanabilmek için iletişim sayfamızda bulunan iletişim kaynaklarından bize kolaylıkla ulaşabilirsiniz.