Menfi Tespit Davası (Borçlu Olmadığının Tespiti)
                        Menfi Tespit Davası (Borçlu Olmadığının Tespiti)

İcra İflas Kanunu’nun 72.maddesinde geçen menfi tespit davası, icra takibi başlamadan önce veya başladıktan sonra, borçlunun, borcu olmadığını iddia etmesi üzerine, henüz icra dosyasındaki üzerine yüklenen borcu ödemeden borcu olmadığı iddiasının tespiti için açılan dava türüdür. Borçlu olmadığı halde icra takibi veya icra tehlikesi varsa bu dava açılabilir.

Menfi Tespit (Borçlu Olmadığının Tespiti) Davası Nedir?

Genellikle üzerine yüklenen bir borcun ve icra dosyasının öğrenilmesinden sonra açılmakla birlikte, henüz üzerine yüklenilen bir icra dosyası olmadan da açılabilinmektedir.

Borçlunun adına yüklenilmiş bir icra dosyası olmadan menfi tespit davası açabilmesi için,  neredeyse ciddi ve yazılı bir icra takibi başlatılabilme tehdidi olmalıdır. Yani alacaklının elinde borçlunun borcu olduğuna dair bir belge olması durumunda, borçlunun davayı açmasında hukuki bir yarar bulunabilecek ve böylelikle dava açılabilecektir. Aksi halde dava açılmakla birlikte en baştan reddedilebilinmektedir. Burada hukuki yarar yokluğu dava reddi sebebi olup uzman bir icra avukatından yardım alınması yerinde olacaktır.

Ayrıca henüz icra takibi başlatılmamış olmakla birlikte açılan menfi tespit davasından sonra da alacaklı söz konusu borçla ilgili icra takibi başlatılabilinmektedir. Bu durumda mahkeme alacağın %15’inden aşağı olmamak üzere (genelde yüzde 15) bir teminat bedeli karşılığında, söz konusu daha sonradan başlatılan icra takibinin durdurulması hakkındaki ihtiyati tedbir kararı verebilmektedir. Bu sayede alacaklı icra takibi başlatamamaktadır.

Hata, hile ve korkutma sonucu imzalanmış çek ya da senetler için de menfi tespit davası açılabilinmektedir. Ancak adına yürütülmekte olan icra takibinden haberi olan, ödeme emri kendisine tebliğ edilen ve yedi günlük süresinde borca itirazlarını yapmayan borçlu, menfi tespit davası açamamaktadır.

İcra takibi başladıktan sonra menfi tespit davası açılması durumunda ise söz konusu icra dosyası durmamakta, sadece borcun karşılığında tahsil edilen bedelin alacaklıya mahkeme sonuna kadar verilmemesi gibi bir ara karar verilebilinmektedir. Bunun içinde mahkemeye talep de bulunmakla birlikte alacağın %15’inden az olmamak kaydı ile teminat bedeli yatırılması gerekmektedir.

Mevzuatlarda bu davanın açılabilmesi için genel bir süre belirtilmemekle birlikte icra dosyasına itiraz etmemiş ya da itirazı kaldırılmış olan borçlu eğer borcu ödemiş ise ödediği tarihten itibaren bir yıl içerisinde dava açarak paranın geri alınmasını talep edebilmektedir. Ancak borçlu olmadığı halde ödediği paranın iadesi için açılacak dava türü istirdat davasıdır.

Menfi Tespit Davasını Kimler Açabilir?

İcra dosyasında borçlu olarak adlandırılan kişi ya da kurum tarafından açılabilinmektedir. Ayrıca hayatın olağan akışı içerisinde bir kimse tarafından herhangi bir belge ile borçlu olduğu addedilen kişi ya da kurumlar tarafından da açılabilinmektedir.

Menfi Tespit Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme

Menfi tespit davası ile yetkili olan mahkeme, ilgili icra takibinin yapıldığı yerdeki veya alacaklının ikamet adresinin bulunduğu yerdeki mahkemedir. Görevli olan mahkeme ise, ilgili icra dosyasındaki alacağın türü ile ilgili belirlenmektedir.

Menfi Tespit Davası Sonucunda Ne Olur?

Menfi tespit davası iki şekilde sonuçlanabilinmektedir. Bunlar şu şekildedir;

  1. Menfi tespit davasının kabul edilmesi ile borçlu açısından kesin sonuç verilerek icra takibindeki borçlu olan kişi, borçlu olmadığını tespit ederek icra takibini iptal ettirmekte ve icra takibinde üzerine yüklenen borcu ödemekten kurtulmaktadır. İlgili icra müdürlüğü tarafından söz konusu dosya üzerinde konulan hacizler kalkmakta, mallar satıldıysa bedeli borçluya ödenmektedir. Ayrıca alacaklının icra takibi başlatmasında haksız ve kötü niyetli olduğu düşünülürse söz konusu icra dosyasındaki miktarın %20’sinden aşağı olmamak üzere borçlunun uğradığı zararın alacaklıdan tahsiline karar verilebilinmektedir.
  2. Menfi tespit davasının reddedilmesi ile borçlu açısından kesin hüküm verilerek icra takibindeki alacaklı kişinin alacağı kesinlik kazanmaktadır. Davanın sonuçlanması ile de ihtiyati tedbir kararı kaldırılmaktadır. Ayrıca ilgili mahkeme, borçlunun bu davayı açarak alacaklının söz konusu icra dosyasındaki alacağını tahsil etmesini engellemesinden bahisle alacaklının uğradığı zararı tazmin etmesi için söz konusu icra dosyasındaki alacak miktarından %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata karar verebilmektedir.

Sonuç olarak, eğer borçlu olmadığınız halde veya borçlu olsanız da hukuki imkanlar size borcu ödememe hakkı veriyorsa (örneğin zamanaşımı) bu dava türünü açıp borçtan kurtulabilirsiniz. Menfi tespit davası başarılı, tecrübeli ve mevzuata hakim bir icra avukatı ya da hukuk bürosu tarafından yürütüldüğünde daha iyi sonuçlar elde edilebilinmektedir. Bu nedenle tarafımıza ulaşmak ve randevu almak için web sitemizdeki telefon numarasını arayabilir ya da diğer iletişim kanalları ile ulaşabilirsiniz.

Yazıyı Paylaş
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  1. 17 Mayıs 2017

    kaçak doğalgaz kullanmam nedeni ile igdaş ceza kesti ve ödeme günü için süre verdi. ancak herhangi bir kaçaklık durum yok. bunun için onlar icra takibi açmadan ben menfi tespit davası açmak istiyorum. bu davada aynı zamanda gazın kesilmesini engelleyebilir miyim?

    • 20 Mayıs 2017

      Merhaba, bahsettiğiniz menfi tespit davasında bir miktar teminat göstererek gazın kesilmemesi konusunda tedbir almanız mümküdür. Ek olarak bu konu ile ilgili kaçak doğalgaz kullanımı para cezası makalemizi de okuyabilirsiniz.

Write a comment:

*

Your email address will not be published.

© 2020 MIHCI HUKUK BÜROSU | İSTANBUL

Gizlilik Politikası

logo-footer

SOSYAL MEDYADA BİZ: