Kara para aklama yöntemleri konusuna geçmeden önce kara para nedir bunun açıklanması gerekir. Kara para; terör, uyuşturucu, insan kaçakçılığı, silah ticareti ve fuhuş gibi suçlardan elde edilen gelir olarak nitelendirilmektedir. Suç gelirleri olmasından mütevellit, nereden kazanıldığı belli olmayan paraların ülkede vergisi verilememekte, banka hesaplarında tutulamamakta ve de ülkedeki ekonomi sisteminin ve para döngüsünün içine dâhil edilememektedir. Bu nedenle de yasal olmayan yollardan elde edilen kazançtır. Zira ülke tarafından nereden geldiği sorgulandığında suç geliri olarak elde edildiği öğrenildiğinde kara para geliri elde eden kişinin yaptığı suçlar deşifre olacak ve cezai yaptırımlarla karşılaşacaktır.
Ülkelere göre de bu terim ve uygulanacak cezai müeyyideler farklılık göstermektedir. Ülkemizde ise 4208 sayılı Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun çerçevesinde kara para kapsamına giren gelirler tek tek belirtilerek tanımlanmıştır.
Kara para aklama, kanuni yollardan kazanılmamış para ya da gelire yasal bir para ya da gelir görüntüsü verilerek paranın ya da gelirin diğer normal para ya da gelirler gibi kullanılabilmesidir. Kara para aklamak, bu paranın elde edilmesinden ayrı olarak bir suçtur ve sadece kara para aklama faaliyetlerine girişenler kara para aklama suçu çerçevesinde cezalandırılabilinmektedir. Bu suçtan dolayı şüpheli veya sanık iseniz ceza avukatımızdan danışmanlık almanız yerinde olacaktır.
Kara Para Aklama Yöntemleri Nelerdir?
Kara para aklama yöntemleri birçok şekilde gerçekleştirilebilinmektedir. Bu nedenle birçok yöntem olmakla birlikte kara para aklama yöntemleri ülkeden ülkeye ve ekonomide kullanılan araçlara bağlı olarak da değişebilmektedir. Ayrıca kara para aklama yöntemlerinden bir tanesi tek başına kullanılabileceği gibi birkaç kara para aklama yöntemi de birlikte kullanılabilinmektedir.
Bir anda kendinizi herhangi bir suçunuz olmasa dahi bilmeden ve istemeden kara para aklama faaliyetlerinin içinde bulabilirsiniz. Bu nedenle aşağıda genel olarak sıklıkla karşılaşabilecek yöntemleri belirterek bu yöntemlerden sadece biri ile bile karşılaşmanız durumunda kara para aklama suçları ile ilgilenen, tecrübeli bir avukata danışmalısınız. Hayatın içinde sıklıkla karşılaşabileceğiniz yollar şunlardır;
1-Fonların fiziki olarak ülke dışına kaçırılması (currency smuggling) yöntemidir. Genel olarak kara paranın kazanıldığı ülkede sıkı denetimlerin olmasından mütevellit, aklama faaliyetleri için denetimlerin eksik olduğu başka bir ülkeye kara, hava ya da deniz yoluyla kara paranın götürülmesidir.
2-Şirinler (smurfing) yöntemidir. Kara paranın elde edildiği ülkelerde, ülkede belirli tutarlar üzerindeki nakit işlem yapılması halinde bankaların bildirme zorunluluğu mevcut olması halinde, söz konusu nakdi belirli tutarlara bölerek çok sayıda kişi tarafından çok sayıda bankaya veya aynı bankanın farklı şubelerine yatırılmasıdır.
3-Parçalama (structuring) yöntemidir. Belirli tutar üzerindeki nakdin bankada işlem yapılması halinde bildirme zorunluluğunun bulunduğu ülkelerde kara para aklama faaliyetinin, bir kişi tarafından nakdin belirli tutarlara bölünerek bir kerede olmayıp birçok kerede işlem yapılmasıdır.
4-Vergi cennetleri (kıyı bankacılığı ya da off-shore) yöntemidir. Kıyı bankacılığı, ülke dışında sağlanan gelirlerin yine ülke dışında kullanıldığı, diğer bankalara uygulanan yasa ve yönetmeliklerin dışında kalan ve bankalarındaki müşteriler hakkında bilgi verilmesinin zor koşullara sahip olduğu yani sır saklama ilkesinin hâkim olduğu serbest bankalardır. Faiz oranlarında serbestlik ve bazı vergilerden muaf olmasından dolayı kıyı bankacılığının bulunduğu yerler, vergi cenneti olarak tarif edilmektedirler. Kıyı bankalara kara para yatırılıp buradan da istenilen her yere paranın transferi yapılarak kara para aklama faaliyetleri gerçekleştirilebilinmektedir.
5-Paravan (kâğıt üstündeki) ya da hayali şirketler yöntemidir. Paravan ya da hayali şirketler, genellikle yurt dışında kurulan ve herhangi bir ticaret veya imalat faaliyetinde bulunmayan firmalardır. Kara para, bu firmalar vasıtasıyla transfer edilebilmekte ya da gayrimenkul veya değerli kâğıt da alınabilmektedir.
6-Oto- finans borç yöntemi (loan-back)dir. Paranın kıyı bankasına yatırılarak daha sonrasında ülkede başka bir bankadan kıyı bankadaki hesabı teminat göstererek kredi çekip daha sonrasında krediyi ödemeyerek teminat gösterilen kıyı bankadaki hesabın ülkeye çekilmesinin sağlanarak kara paranın aklanmasının gerçekleştirilmesidir.
7-Döviz büroları yöntemidir. Ülkemizde bulunmamakla birlikte para transferi yapabilen ya da seyahat çekleri, euro çek, kişisel çek gibi bazı parasal araçlarla değişim yapabilen döviz büroları vasıtasıyla bu durum gerçekleştirilmesidir.
8-Kumarhaneler (casinolar) yöntemidir. Kara paranın kumarhane geliri olarak gösterilerek aklama işlemi yapılması mümkündür.
9-Nakit para kullanan iş yerlerinin (göstermelik şirketler) işletilmesi yöntemidir. Hamburgerci, simitçi, benzin istasyonu gibi nakit para akışının yoğun olup muhasebe denetiminin zor olduğu yerler kurarak ya da çalıştırarak yapılabilmektedir.
10-Sahte fatura (hayali ihracat ya da ithalat) yöntemidir. Değeri çok düşük olan bir faturanın yüksek meblağlarda gösterilmesi veya gerçekte yapılmamış olan ihracatın yapılmış gibi gösterilerek kara para aklama işlemlerinin gerçekleştirilmesidir.
11-Yukarıda belirtilen kara para aklama yöntemleri haricinde kullanılan diğer yöntemlerdir. 900’lü telefon hatları, şans oyunlarından kazanılan ikramiyeler, at yarışı gibi bahis işletmeleri açmak, tarihi eser kaçakçılığı, bağış toplama, alternatif havale sistemleri (Hawala-Hundi Sistemi, Uzak Asya Chit Sistemi), internet bankacılığı ve elektronik para gibi yollardır.
Bunlar harici bilindiği halde yazılmayan bir çok yol mümkündür.
Write a comment: