Devlet ve kamu tüzel kişileri kamu yararı gözetilmek şartıyla, özel mülkiyette bulunan gayrimenkullerin tamamını veya bir bölümünü kamulaştırabilmektedir. Devletin kamu gücünü kullanarak özel ve tüzel kişilere ait taşınmaz mal ve kaynakları bedelini ödemek suretiyle kamu hizmetine özgülemesidir. Üzerinde yapı olsun – olmasın taşınmazlar kamulaştırmanın konusu olabilir.
Mülkiyet hakkı Anayasa’da tanımlanan çok temel bir haktır. Devletin, kişilerin taşınmazlarında mülkiyet hakkını sınırlayıcı kamulaştırmadan başkaca kurumları olduğu gibi, kamulaştırmanın da türleri vardır. Bunlar; normal şartlarda uygulanan ‘olağan kamulaştırma’ ile olağanüstü şartlarda uygulanabilecek ‘istisnai kamulaştırma’ halleridir.
Kamulaştırma, kişiye sınırsız yetki veren mülkiyet hakkına getirilmiş sınırlama niteliğindeki bir istisnai durumdur. Gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına yapılacak kamulaştırmalarda 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümleri uygulanır.
Kamulaştırma Kanunu; Devlet ve kamu tüzel kişilerince kamulaştırılmasında yapılacak işlemleri, idareler arasında taşınmaz malların devir işlemlerini, kamulaştırma bedelinin hesaplanmasını, karşılıklı hak ve yükümlülükler ile bunlara dayalı uyuşmazlıkların çözüm usul ve yöntemlerini, kamu yararının gerektirdiği hallerde gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların, taşınmaz malın ve irtifak hakkının idare adına tescilini, kullanılmayan taşınmaz malın geri alınmasını vb. özel durumları düzenler.
Kamulaştırma; özel mülkiyete konu olan taşınmazın bir kısmı veya tamamı üzerinde gerçekleştirilebilir. Kamulaştırma söz konusu olduğunda; devletin, kamulaştırılan taşınmazın bedelini ilgili kişiye ödemesi gerekir. Söz konusu bedelin belirlenmesi, belirlenen bedelin artırılması gibi taşınmaz sahibi için büyük önem arz eden konuların hukuki takibi de aynı önemdedir. Bu sürecin kamulaştırma hukuku alanında yetkin ve tecrübe sahibi bir avukat aracılığı ile sürdürülmesi ilgili kişi için çok hayatidir. Mutlaka hukuki yardım talebinde bulunulmalıdır.
Kamulaştırma işleminde öncelikle ilgili idarece kamu yararı belirlenir ve taşınmaz için bedel ayrılır. Malikle irtibata geçilerek satın alma usulü denenir. Yani bedel üzerinde anlaşılmaya çalışılır. Anlaşılabilmesi halinde kamulaştırma kararı verilir ve ilgili tapu belgesine bu durum şerh olarak düşülür. Malikle anlaşılamaması halinde idarece ‘Kamulaştırma bedelinin mahkemece tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili’ davası açılır. Bu süreçler başladığı zaman ilgili kişi hukuki desteğe ne kadar erken başvurursa o kadar iyidir.
Bununla beraber taşınmazının bir kısmı veya tamamı kamulaştırılan kişi, idareye karşı bu işlemin iptalini dava etme hakkı da mevcuttur. Burada kişinin itirazı kamulaştırma işleminin kendisine yöneliktir.
Söz konusu idare tarafından kamulaştırılan taşınmaz, usulüne uygun kullanılmadıysa taşınmazın eski sahibi tarafından geri alma hakkı kullanılarak dava açılması hakkı da ayrıca tanınmıştır.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan istatistik verilerine göre Türkiye’de 2000 – 2010 arasında kamulaştırma işlemi 20 bin – 40 bin civarı arasında değişirken 2010 sonrası kamulaştırma işlemi sayısı artışa geçerek 2016’ya kadar 120 bine ulaşmıştır. 2016 sonrasında ise tekrar düşüşe geçerek günümüzde 60 bin civarında kamulaştırma işlemi yapılmaktadır.
Kamulaştırma işleminin bu sayılara ulaştığı ülkemizde idare bazı durumlarda haksız olarak kamulaştırma işlemi uygulamaktadır. Taşınmazı haksız veya değerinden az kamulaştırılan kişiler çok büyük zararlara uğramaktadır. Kamulaştırma süreci oldukça girift yapıdadır ve kişilerin hak kaybına uğramamaları için muhakkak bir hukuki temsil yahut danışmanlık hizmetine başvurmaları gerekmektedir.
Mıhcı Hukuk & Danışmanlık olarak kamulaştırma hukuku bilgi ve deneyimine sahip ekibimiz ile bu alanda müvekkillerimiz adına dava süreçlerini etkili ve kısa zamanda sonuçlandıracak şekilde yürütmeye gayret ediyor ve danışmanlık hizmetimiz ile ortaya çıkabilecek hukuki problemler ile hak kayıplarının önüne geçmek için çalışıyoruz.
Kamulaştırma Hukuku Alanında Verdiğimiz Hizmetler
- Kamulaştırma Bedel Tespiti ve Tescil Davaları Takibi
- Vazgeçme Nedeniyle Taşınmazın Geri Alınması Süreçlerinin Takibi
- Hasat Edilmemiş Ürün Bedellerinin Tahsil İşlemlerinin Takibi
- Eski Hale İade Talepler Davalarının Süreci
- Adli ve İdari Yargıda Açılan Tazminat Davalarının Takibi
- İptal Davaları ve Buna Bağlı Diğer Taleplerde Temsil ve Danışmanlık Hizmeti
- Uzlaşma Görüşmelerine Katılma ve Temsil
- Kamulaştırmasız El Atma Davalarının Takibi
- Ecrimisil Davalarının Takibi
- Acele Kamulaştırma Davalarının Takibi
- İmar Kanunundan Doğan Uyuşmazlıkların Çözümü
- İpotek Bedelinin Artırımı Davalarının Takibi
- Haksız Müdahalenin Önlenmesi Talepleri ve İlgili Dava Takipleri