Kıdem tazminatı, iş hukuku bakımından önem arz eden bir konudur. Ancak belirtmek gerekir ki buradaki tazminat unsuru zarar kavramı ile bağlantılı değildir. Yani gündelik hayatta bireyler birbirine karşı gerçekleştirmiş oldukları haksız fiiller neticesinde oluşan zararlar bakımından tazminat ödeme yükümlülüğü altındadır. İş Hukuku bakımından ise zarar değil kanunun belirttiği haller ve şartlar aranacaktır. öz konusu şartların varlığı halinde iş sözleşmesi sona eren işçiye ödenmesi gereken toplu paraya kıdem tazminatı denmektedir. İşçinin ölümü halinde kıdem tazminatı da bu şartlardan biridir.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilmek İçin Gerekli Hal ve Şartlar
Öncelikli olarak işçinin İş Kanunu’na tabi olarak çalışması gerekir. Söz konusu iş yerinde en az 1 yıllık bir kıdeminin ( çalışma süresi) bulunması gerekir. Bu şartların devamında işçinin sözleşmesi aşağıdaki hallerden en az biri nedeniyle son bulmuş olmalıdır.
- İş sözleşmesini işverenin feshetmesi (Ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışları ile fesih dışında)
- İş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (Sağlık sorunları, ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılık, zorlayıcı sebeplere dayanarak feshedilmiş olmalıdır. )
- Kadın işçinin evlenmesi durumu
- Muvazzaf askerlik nedeniyle iş akdinin feshi
- Bağlı bulundukları kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla fesih
- İşçinin ölümü hallerinde işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
İşçinin Ölümü ve Kıdem Tazminatı
İşçinin ölümünün ilk ve temel sonucu iş akdinin sona ermesidir. Bu durumda kıdem tazminatının talebi için işçinin ölüm tarihi esas alınacaktır. Kıdem tazminatı işçinin mirasçılarına ödenecektir. Bu noktada işçinin ölüm sebebi önemli değildir, ölüm hangi sebeple gerçekleşmiş olursa olsun mirasçılara kıdem tazminatı ödenecektir.
Mahkemeden veraset ilamını alan mirasçılar işverene başvuracak, ilamda belirtilen payları oranında tazminata hak kazanacaklardır. İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde ise mirasçılar İş Mahkemesi’nde dava açacaktır. Mirasçıların kıdem tazminatı talep edebilmesi bakımından zamanaşımı on yıldır.
Kıdem Tazminatı Hesabı
- İşçilerin kıdemleri, sözleşmelerinin devam etmiş veya yenilenmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler göz önüne alınarak hesaplanır.
- İşyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır.
- İşçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. İş Kanununun 14’ncü maddesinde kıdem tazminatı ile ilgili 30 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine değiştirilebileceğini belirtmektedir.
- Kıdem tazminatının hesaplanmasında işçinin aldığı son ücret esas alınır. Örneğin 3 yıllık kıdemi bulunan bir işçinin kıdem tazminatı 30 günlük ücretinin kıdem yılı olan 3 ile çarpılması suretiyle hesap edilecektir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Bu durumda diyelim ki 3 yıl 6 ay çalışan işçi için artan kısım olan 6 ay için aynı oranda bir tazminat tespit edilecektir.
- Kıdem tazminatının ödenmesi noktasında dava yoluna gidilmesi halinde, hakim, işçinin ölüm tarihinden itibaren kıdem tazminatının gecikme süresi için mevduata uygulanan en yüksek faizle birlikte ödenmesine karar vermelidir. Mevduata uygulanan en yüksek faizin tespiti için de Merkez Bankası ve diğer bankalardan yazılı bilgi talep edilmelidir.
Kıdem Tazminatı ve Ölüm Tazminatı Farkı
İşçi ve işverenin ölümü halinde uygulanacak kurallara Türk Borçlar Kanunu’nda (md. 440-441) yer verilmiştir. Yukarıda açıklamış olduğumuz kıdem tazminatından farklı olarak ölüm tazminatı işçinin mirasçılarının yanı sıra bakmakla yükümlü olduğu kişilere de ödenir. Madde metninde “Sözleşme, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. İşveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.” şeklinde yer verilmiştir. Burada kıdem tazminatından farklı olarak işçinin ölümüyle ekonomik zorluk yaşaması muhtemel kişilere geçici bir koruma sağlanmıştır. Hemen belirtmek gerekir ki işçinin iş kazası sonucu ölümü tamamen farklı sonuçlara bağlanmıştır.
Yakınınız olan bir işçinin kıdem şartları oluştuktan sonra vefat etmesi durumunda kıdem tazminatı hakkı 10 yıllık zamanaşımı süresi ile mirasçılara aittir. Mirasçıların bu durumla karşılaşmaları durumunda iş hukuku avukatına danışmaları haklarının alınması noktasında yardımcı olmaktadır. İşçinin ölümü halinde kıdem tazminatı
8 Comments
mustafa aysu
17 Mayıs 2017
merhaba babam öldü yaklaşık 2 sene önce. 11 yıl bir şirkette çalışmıştı. internette gezerken yazınıza rastladım. ölen işçinin kıdem tazminatı aldığını bilmiyordum. Hala başvurma şansımız var mı 2 yıl geçti üzerinden.
Av. Mustafa Mıhcı
21 Mayıs 2017
Merhaba, ölen işçinin kıdem tazminatı hakkı vardır. İşçinin öldüğü tarihten itibaren 10 yıllık süre içinde kıdem tazminatı talep edilebilir. 2 yıl geçmiş olması bir sorun olmayacaktır.
İbrahim Tunca
8 Temmuz 2018
Merhaba kayınpederim vefat etti esimde bu kıdem tazminatindan alabilirmi yoksa eşi ve sadece erkek cocuklarami hak doğuyor
Mıhcı Hukuk Bürosu
9 Kasım 2018
Merhabalar, öncelikle belirtmek isterim ki güncel hukuk sistemimizde kız çocuklar ve erkek çocuklar arasında bir ayrım bulunmamaktadır. Kıdem tazminatı hayatını kaybeden kişinin eşine ve ergin olmayan çocuklarına ödenir.
Aergun
5 Ağustos 2018
İyi günler eşim öleli 4 yıl oldu Ve iş yerinde vefat etti.Biz hiç bir ücret almadık iş yerinden.Şimdi başvursak ne gibi ücretler alabiliriz.Ama ölümü iş yeri yüzünden değildi sadece orada iş sırasında öldü.Eşim iş yerinde çalışalı 2 yıl olmuştu.Hdm kıdem tazminatı Hem de ölüm tazminatı mı alacağız?Ya da daha farklı ücretler de alabilir miyiz?
Mıhcı Hukuk Bürosu
7 Kasım 2018
Merhabalar, işçinin hayatını kaybetmesinden ötürü kıdem tazminatı talep edebilmek için yargıtayın görüşüne göre işçinin işyerinde ölmesi de artık sebep sayılabilmektedir. Bu sebeple tazminata başvurabilirsiniz, ancak alacak hakkınızı eksiksiz kullanmanız için avukat desteği ile süreci devam ettirmenizi tavsiye ederiz, konu hakkında büromuz ile iletişime geçebilirsiniz.
hasan kaba
19 Kasım 2018
Merhaba,
apartman görevlisi olarak çalışan arkadaşım işyerinde kalp krizi geçirdi, ambulans ile hastaneye gitti fakat ömrü vefa etmedi ve hakkın rahmetine kavuştu,
bu kişinin bakmakla yükümlü olduğu sadece eşi vardı, çocukları yoktu,
buna ilişkin olarak herhangi bir ölüm parası işveren tarafından ödenmedi. kıdem tazminatı ödenmedi, 3,5 yıl oldu.
veraset ilamı çıkarıldı, mirasçılar olarak kardeşleri de gözüküyor, fakat kardeşlerine bakmakla yükümlü değil,
veraset ilamındaki miras dağılımı içeriği neyi kapsıyor daha önce edinilen mallarımı yoksa ölümünden sonra doğacak alacakları mı? kimse arayıp sormuyor geride kalan eşine ne ile geçiniyorsun diye. sadece sgk dan emekli dul yetim aylığı alıyor.
kıdem tazminatı ve ölüm parasının kime ödenmesi gerekir.
bu konuda aydınlatırsanız memnun olurum.
teşekkür eder saygılarımı sunarım.
Mıhcı Hukuk Bürosu
20 Kasım 2018
Merhaba, kıdem tazminatı işçinin ölümü anına göre hesaplanır ve mirasçılar buna hak kazanır. Arkadaşınızın eşi diğer mirasçılar ile birlikte mirasçıdır. Sağ kalan eşin miras payı sizin olayınızda basit bir anlatımla ölenin malvarlığının yarısıdır. Ancak çok teknik bir hesaplamadır bu. Ölüm sebebi kıdem tazminatında önemli değildir. Ölüm tazminatına ise sadece ölenin bakmakla yükümlü olduğu kişiler yani eşi hak kazanır. Söz konusu süreçte hak kaybına neden olacak bir ihmal yahut hatalı işlemden kaçınmanız adına bir avukatın yardımına başvurmanızı öneririz. Konu ile ilgili ayrıntılı görüşmek isterseniz web sitemizin iletişim bölümünde irtibat numaramız ve adres bilgilerimiz mevcuttur.
Write a comment: