Fikri mülkiyet hukuku kavramı, fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar ile sınai hakları, bunların kapsamını ve korunmasını sağlayan genel bir haklar bütünüdür. Aynı zamanda iktisadi bir değer ve zihnen bir emek taşıyan ürünlerin korunmasına yönelik hükümlerin yer aldığı bir hukuk dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Fikri ve sınai mülkiyet hakkı, eser sahibinin ürünlerine, yöntemlerine, dökümanlarına, kimlik unsurlarına ilişkin tüm özgün tasarımları ve gayrimaddi varlıkları ile ilgili sahip olduğu kullanma, ürüne çevirme, ticari faaliyette bulunma gibi mahiyetteki hakları olarak da nitelendirilebilir.
Fikirler ifade edilirken önce “fikir ürünü” oluşur ve eylemin boyutu değişir. Oluşan fikir ürününün bir sahibi vardır ve koruma bu aşamada başladığı için haklar doğar. Yasal korumanın tanımı; “kişisel olarak kullanmak için izin vermek ve izinsiz kullanımını yasal yollara başvurarak önlemek” hakları olarak özetlenebilir. Korunabilir fikir ürünleri, biçimlenme şekillerine göre; eserler, buluşlar, endüstriyel tasarımla, entegre devre topografyaları, markalar, coğrafi işaretler, ticaret unvanları, işletme adları, internet alan adları olarak örneklenebilir.
Fikir ürünü sahibinin fikir ürününe ilişkin manevi ve ekonomik(mali) hakları, fikir ürününün doğmasıyla oluşmaktadır. Fikir ürünü sahibinin hakları; fikir ürününün topluma sunulması, hak sahibi olarak belirtilmek, fikir ürününde değişiklik yapılmasını önlemek gibi manevi haklar ile fikir ürününden ekonomik olarak yararlanmak gibi ekonomik(mali) haklardır. Manevi haklar devredilemezken, ekonomik (mali) haklar devredilebilir.
Sınai mülkiyet hakkı ise ekonomik hayatın içinde buluşların, yeniliklerin, özgün ürünlerin ilk üreteni ve uygulayıcıları adına, ticari alanda üretilen ve satılan malların üzerinde ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına kayıt edilmesini ve bu sayede iktisadi ve ticari anlamda bir kullanım hakkına sahip olmasına yarayan gayrimaddi haklardandır.
Fikir ürünü korunmasının ön koşulu,; sınai haklarla ilgili yasal düzenlemelerde;
- “uygulanabilmeyi sağlayacak nitelikte açıklık ve yeterlilik”
- “ayırt edici niteliğe sahip olmak”
- “belirgin bir farklılığın olması”
- “ayırt edilmesini sağlaması koşulu” ifadeleriyle tanımlanmaktadır.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre eser kavramı; sahibinin hususiyetini taşıyan ilim, edebiyat, güzel sanatlar veya musiki eserler olarak sayılan her çeşit fikir ve sanat ürünü olarak tanımlanmaktadır.
Fikir ürünlerinin korunması, fikrin ifade ediliş biçimine göre, değişik yasal düzenlemelerle sağlanmaktadır. Örneğin;
- Eserler, yalnız Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre belgesiz olarak korunur.
- Buluşlar, yalnız Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK’ya göre patent veya faydalı model belgeleri ile belgeli olarak korunur.
- Endüstriyel tasarımlar, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında KHK, Türk Ticaret Kanunu Haksız Rekabet Hükümleri’ne göre belgeli ve belgesiz olarak, çoklu yasal korumadan yararlanmaktadır.
- Markalar, TTK Haksız Rekabet Hükümlerine göre belgeli ve belgesiz olarak çoklu yasal korumadan yararlanmaktadır.
Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklar Mahkemesi, her türlü telif hakkı, marka ve patent hakkı davası başta olmak üzere, ana konusu fikri ve sınai haklar olan uyuşmazlıklara bakan mahkeme olarak karşımıza çıkmaktadır. Fikri ve sınai mülkiyet söz konusu olduğunda işin içine fazlasıyla teknik bilgi ve birikim girer; Mıhcı Hukuk Bürosu olarak bu bilgi birikimini ve hukuki güvenliği müvekkillerimize sunmaktayız.
Mıhcı Hukuk Bürosu olarak Verdiğimiz Hizmetler
- Delillerin tespiti davası,
- Markaya tecavüz nedeniyle tazminat davası,
- Tecavüz fiillerinin durdurulması davası,
- El konulan ürün üzerinde mülkiyet hakkı tanınması davası,
- Gerekli diğer tedbilerin alınması, markaların silinmesi, ürün ve araçların silinmesi,
- Maddi ve manevi hakların korunması,
- Fikri hakların stratejik yönetimi,
- Patent iptali davaları,
- Marka & patent ulusal ve uluslararası anlamında tescili, telif hakları,
- Ticari sırların kötüye kullanılmasının engellenmesi,
- Markaların, patentlerin, faydalı modellerin seçimi ve kullanılabilirlikleri konusunda danışmanlık hizmeti verilmesi,
- Lisans sözleşmelerinin hazırlanması ve lisans alma/verme görüşmelerinde danışmanlık hizmeti verilmesi.
Mıhcı Hukuk Bürosu olarak, pratik anlamda Fikri ve Sınai Hukuk alanında katkıda bulunmakta ve davaları uzman ekibimizle çözümlemekteyiz.
Teknolojinin, buna bağlı olarak ticaretin gelişmesiyle birlikte şirketlerin insanlarla ve şirketlerin diğer şirketlerle olan etkileşimi artmıştır. Bu etkileşim ayırt edici nitelikte olan fikri hakların korunmasını gerekli kılmıştır. Bu gerekli koruma Fikri ve Sınai Mülkiyet hukukunun ilgili mevzuatına göre yapılır. Bu koruma marka, patent , faydalı model ve eserler için olmaktadır.
Marka KHK’nın tanımına göre bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini diğer teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırmaya yarayan şeydir. Markanın en önemli özelliği ayırt ediciliktir. Koruması için 10 yıllık süre öngörülmüştür ancak bu , sürenin sonunda yapılacak taleple sınırsız olarak uzatılabilmektedir.
Marka hukuku ile ilgilenen bir avukat, marka ile bağlantılı olan alan adlarının incelenmesini de yapar. Markanın başvurusu yapılmadan önce markayı ulusal ve uluslar arası arenada araştırarak ayırt edicilik unsurunu kontrol eder. Marka hakkında müvekkile danışmanlık hizmeti verir, marka için tescil başvurusu yapar. Marka hakkına tecavüz eden eylemlerin engellenmesi için gerekli önlemleri alır. Bu markaların iptali için itiraz işlemlerini gerçekleştirir. Resmi marka bültenini takip ederek ilgili bilgileri müvekkile güncel olarak sunar.
Endüstriyel Tasarım görsel olarak farklı olan, estetik özelliğe sahip tasarımlardır. Bunların korunması için süre 25 yıldır. Koruma talep edilebilecek tasarımların hangi unsurları içermesi gerektiğini öğrenmek için, tescil işlemleri için, ret kararlarına itiraz etmek için fikri sınai mülkiyet hukuku avukatı hukuki destek sağlar.
Patent yeni olan, tekniğin bilinen durumundan bir adım ileride olan ve sanayiye uygulanabilecek olan buluşlar için verilmektedir. Koruma süresi 20 yıldır ve bu süre sonunda buluş herkesin kullanımına açık hale gelir. Tekniğin bilinen durumundan bir adım ileride olma özelliği olmayan buluşlar faydalı model olarak adlandırılır. Bunlar için koruma süresi ise 10 yıldır.
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku eserleri de korumaktadır. Yaratanın subjektif unsurlar kattığı eserlerin maddi ve manevi haklarının tümüne telif hakkı denir. Bunları ihlal eden kişilere karşı dava açılabilir.
Mıhcı Hukuk ve Danışmanlık Bürosu Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku avukatının yaptığı diğer bazı işlemler şunlardır:
- Marka, patent, endüstriyel tasarım hakları ile ilgili doğan bir uyuşmazlıktan doğan davaların takibini yapmak, bu konuda danışmanlık hizmeti vermek
- Marka, patent, endüstriyel tasarım hakkına tecavüz olması durumunda tecavüz önlemek, durdurmak
- Tecavüze konu eşya üzerinde arama el koyma kararının almak, bu durumdan kaynaklanan maddi-manevi tazminat, aynı durum için ceza davası açmak
- Lisan sözleşmesi hazırlamak yada lisans sözleşmesi için yapılan görüşmelerde müvekkile danışmanlık sağlamak
- Telif haklarının ihlali neticesinde hem tazminat hem cezai boyut olarak dava takibi yapmak
Mıhcı Hukuk ve Danışmanlık Bürosunun yaptığı işlemler yukarıda sayılanlarla sınırlı değildir. Fikri ve sınai mülkiyet hukuku alanına giren her türlü hukuki ilişkide danışmanlık-dava takibi yapmaktadır