Apostil Şerhi Nasıl ve Nereden Alınır?

Apostil Şerhi Nedir?

Kısa bir tanımıyla apostil şerhi, bir belge onay sistemi olup yabancı devlet makamınca düzenlenmiş belgeyi ayrı bir tasdik işlemine tabi tutmaksızın diğer devlet makamlarınca kabul görmesine yönelik işlemler bütünüdür.

Temel ilke, devletleri resmi işlem ve işlerinde ilk olarak kendi yasalarına uygun olarak düzenlenmiş belgelere itibar etmekte olduklarıdır. Yani devletler kendileri düzenlemedikleri belgelere itibar etmezler. Bundan dolayıdır ki ikinci dünya savaşı sonrası gelişen diplomatik dünya ve iletişim, ulaşımın artması neticesinde devletler bir araya gelerek uluslararası anlaşma ile bu durumu ortadan kaldırarak devletlerarası işlemlerde kişi ve kurumlar adına kolaylık sağlamak adına Apostile anlaşmasını imzalamışlardır. Bu anlaşma sayesinde artık kişi veya kurumlar başka devlet nezdinde de tanıtmak istedikleri belgelere apostil şerhi koydurtarak tanıtabileceklerdir.

Apostil Şerhi Hangi Belgelere Gereklidir?

Apostile anlaşması olarak da bilinen 1961 LaHey Konvasiyonu ülkemiz tarafından da imzalanarak 1985 senesinde yürürlüğe girmiştir. Bu sayede tasdik için işlem yükü azaltılması hedeflenmiştir. İlgili uluslararası anlaşma apostil şerhi gereken belgeleri tespit etmiş olup, bu anlaşmanın ilgili maddesine göre, apostil şerhine ihtiyaç duyan belgeler şunlardır:

• Noter senetleri,
• İdari belgeler,
• Diplomalar,
• Savcı, adliye memurları, zabit katipleri veya devletin yargı organınca görev yapan, yargı organlarına bağlı mahkeme ve makamlarca düzenlenmiş olan belgeler,
• Kişilerce imzalanmış olan bir belgenin, düzenlenme tarihinin ve kişi imzalarının resmi makamlarca veya noterce onaylanmış olan resmi beyanlar.

Ülkemiz uygulamalı hukukunda daha çok karşımıza tanıma ve tenfiz davalarında istenen belgelerde apostil şerhi ülkemiz kişilerinin başını daha çok boşanma davalarının ülkemiz yargısında da tanıtma çabasında ağrıtmaktadır. Ancak zorlu olan hukuki süreç içi kişilerin veya kurumların bu işlemleri alanında deneyimli vatandaşlık hukuku avukatı ile de halletmeleri kendi menfaatlerine olacaktır. Böylece fazladan enerji kaybını önleyerek profesyonel destek ile sürecin üstesinden gelmiş olacaklardır.

Apostil Şerhinin Zorunlu Unsurları

Tanıtmak istedikleri belgelerine apostil şerhi koydurtmak isteyen kişi veya kurumların apostil belgesinin zorunlu unsurlarına dikkat etmeleri gerekmektedir. Bu zorunlu unsurların eksikliği halinde kabul edilmeyecektir. Apostil şerhinin zorunlu unsurları şu şekildedir:

• Ana başlığında Fransızca “Apostille (Convention de La Haye du 5 Octobre 1961)” yazılmış olması,
• İlgili belgenin düzenlendiği ülkenin ismi,
• Belgeyi imzalayan kişinin namı,
• Belgeye basılmış olan mührün hangi makama ait olduğu,
• Tasdik edildiği yer ve tarih,
• Numarası,
• Düzenleyen makam,
• Düzenleyen makamın kaşesi veya mührü,
• Yetkili tarafından imza.

Apostil Şerhi Nasıl ve Nereden Alınır?

Apostil şerhi ilgili uluslararası sözleşmeye taraf olan ülkelerde sabit bir makam tarafından verilmemektedir. Ülkeden ülkeye hatta bir ülke içerisinde eyaletten eyalete değişebilmektedir. Yetkili makam tarafından verilecek olan apostil şerhi ilgili belgenin üzerine sıkıştırılmak suretiyle dosya haline getirilecektir. Apostil şerhi alınırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta yetkili makamdan eksiksiz alınmasıdır. Aksi takdirde eksik alınan bu onay, ilgili ülke makamlarınca kabul görmeyecektir. Bunun içindir ki bu işlemlerin avukat eşliğinde yapılması kişi veya kurumun menfaatine olacaktır.

Türkiye Cumhuriyetinde bir belgeye apostil tasdik şerhi koymak üzere yetkilendirilmiş ola makamlar bu belgelerin türüne göre değişiklik gösterir. İdari belgelere apostil koyma yetkisi valilikler, valiler, vali adına yetkilendirilmiş vali yardımcıları ve hukuk işleri müdürleri, son olarak ise kaymakamlardır. Adli belgelerde is apostil şerhi koyma yetkisi Ağır Ceza Mahkemesi kuruluşu bulanan merkezlerdeki Adalet Komisyonu Başkanlıklarındadır.

Apostil Şerhi İsteyen Ülkeler

İlgili kişileri yani bir ülkedeki adli veya idari belgeyi diğer ülkede de uygulatmak isteyen kişilerin veya kurumları tasdik mecburiyeti prosedürlerine tabi olmaksızın kolay yoldan yetkili makamlarca apostil şerhi konularak belgenin diğer ülkede de kullanılabilmesi kolaylığını sağlayabilmek adına 1961 senesinde imzalanmış olan Apostile Anlaşması çok taraflı uluslararası sözleşmedir. Bu sözleşmeye taraf devletler ilgili belgelerde aranacaktır.. Bu uluslararası anlaşmaya taraf olan devletler şu şekilde sayılabilir: Yunanistan, ABD, Almanya, Hindistan, Avusturalya, Çin Halk Cumhuriyeti, İngiltere, Belçika, Danimarka, İspanya, İrlanda, İtalya, Hollanda, Fransa, İsrail, İsveç, Portekiz.

Apostil Şerhi İstemeyen Ülkeler

Türkiye Cumhuriyeti devleti bazı devletler ile ikili anlaşma oluşturarak bu ikili anlaşmalar çerçevesinde birbirlerini apostil muafiyeti uygulayabilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti ile karşılıklı olarak muafiyet uygulayan yani ilgili belgelerin apostil şerhine gerek olmaksızın o ülkede de aynı statüyü kazanabilecek ülkeler şu şekildedir: Ukrayna, Gürcistan, Hırvatistan, Avusturya, Rusya, Arnavutluk, Kuveyt, Tacikistan, Macaristan, Makedonya, Litvanya, Azerbaycan, Polonya, Kazakistan. Ayrıca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile 2003 yılında imzalanan bir ikili anlaşma ikili iki ülke için apostil muafiyeti getirilmiştir.

Yukarıda sayılan, ikili alaşma gereğince apostil şerhi muafiyeti uygulayacak ülkelerden bazıları için ilgili uluslar arası anlaşma gereği ya idari belgeler baz alınmıştır ya da adli belgeler. Bu durumun bilgisine sahip olabilmek için alanında uzman vatandaşlık hukuku avukatına başvurmak gerekmektedir.