Reddi Miras (Mirasın Reddi) Davası Nasıl Açılır?

Miras Nedir?

Türk Medeni Kanununda miras hukuku hükümleri 495 ve devamı maddelerinde detaylı olarak ele alınmıştır. Bir kimsenin (mirasbırakan) ölümü ile mirasçılarına kalan haklar, borçlar ve malların bütününe miras denilmektedir. Kanundaki düzenlemeye göre mirasçılar ikiye ayrılmaktadır. Bu ayrım, yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar şeklindedir. Kanunen yasal mirasçılar; anne, baba, torun, çocuk, evlatlık, eş, kardeş, büyükanne, büyük baba şeklinde sıralanabilir. Bu noktada evlatlık, evlat edinenin mirasçısı olabiliyorken evlat edinenin, evlatlığın mirasçısı olması söz konusu değildir. Herhangi bir mirasçısı olmadan ölen kimsenin mirası, devlete geçer.
Mirasbırakanın sağlığında, vefatından sonra hüküm ifade etmesi adına mirasın bir kısmından veya kanunun izin verdiği takdirde tamamından faydalanması için atadığı mirasçıya, atanmış mirasçı denmektedir.

Miras hukuku kişinin ölümünün ekonomik sonuçlarıyla ilgilenir. Ancak bu durum mirasçılara her zaman için bir ekonomik menfaat sağlamayabilir. Bu sebeple hukukumuz mirasçılara reddi miras (mirası reddetme) hakkını tanımıştır. Mirası reddetmek isteyen kişi reddi miras davası açmalıdır.

Mirasın Reddi Nedir? Nasıl Yapılır?

Mirasçının; miras bırakanın ölümünden sonra, borçların ve alacakların mirastan doğan hak ve yükümlülüklerini reddetmesi durumuna mirasın reddi denilmektedir. Yasal mirasçıların, mirasçılık haklarını iktisap etmeleri için herhangi bir işlem yapmalarına kural olarak gerek yoktur. Yani miras, murisin ölümü ile birlikte bir kül olarak mirasçılara doğrudan geçmektedir. Ancak ayırt etme gücüne sahip olan ve ergin olan mirasçının, mirası reddedebilmesi için kanunen öngörülen süre dahilinde talebini ilgili merciye iletmesi gerekmektedir. Mirası reddetme kurumu Türk Medeni Kanunun 605. maddesinde düzenlenmiştir. Bu kurumun işlerliği doğal olarak, miras bırakanın malvarlığındaki pasiflerin aktiflerden daha fazla olduğu hallerde gündeme gelmektedir. Mirasçının talebini mutlaka bir mahkemeye yapması gerekmektedir. Yasal ve atanmış mirasçıların, mirası reddetmeleri iki şekilde gerçekleşebilir. Bunlar; mirasın gerçek reddi ve mirasın hükmen reddi olarak sıralanabilir.

Miras Nasıl Reddedilir?

Mirasın reddi yazılı veya sözlü şekilde yapılabilmektedir. Reddi miras beyanı herhangi bir kayıt veya şart içeremez. Örneğin, mirasbırakanın borçlarından sorumlu olunmayacağına ilişkin bir kayıt konulması mümkün değildir.

Mirasın Gerçek Reddi

Medeni Kanunun 609. maddesine göre, ergin ve ayırt etme kudretine sahip olan mirasçı, mirasın kendisine geçmesinden sonra -miras bırakanın ölümünden sonra- talebini yazılı veya sözlü olarak ilgili sulh hukuk mahkemesine yöneltmelidir. Mirasçının talebini gerçekleştirirken uyması gereken herhangi bir şekil şartı bulunmamaktadır. Kural olarak reddi miras talebinin kayıtsız ve şartsız olarak sunulmuş olması gerekmektedir. Aynı şekilde mirasçının, mirasın bir kısmını reddetmesi de söz konusu değildir.

Mirasın Hükmen Reddi

Türk Medeni Kanunun 605. maddesinin ikinci fıkrasında mirasın hükmen reddi kurumu açıklanmıştır. Buna göre miras bırakanın ölümü zamanında  borçlarından dolayı aczi açıkça anlaşılıyorsa ya da bir belge ile tespit edilmiş ise mirasın hükmen reddedileceği düzenlenmiştir. Mirasçıların bu durumda herhangi bir irade açıklamasında bulunmalarına gerek olmamaktadır. Aynı nedenle hükmen ret prosedüründe bir süre de öngörülmemiştir. Mirasçılar bu durumu her zaman ileri sürebilirler. Hükmen ret halinde mirasçıların mirası reddetikleri karine olarak kabul edilir.

Reddi Miras Hangi Süre İçerisinde Yapılmalıdır?

Miras bırakanın öldüğü tarihten başlamak üzere veya mirasçının mirasçı olduğunu öğrendiği tarihte başlayacak şekilde, red talebinin ileri sürülebilmesi üç aylık hak düşürücü süreye tabi tutulmuştur. Sürenin, mirasçının mirasçı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren başlayabilmesi için bu durumu ispat etmesi gerekmektedir.

Mirası reddetme süresi içinde ret talebinde bulunmadan ölen kimsenin mirası ret hakkı, mirasçılarına geçer. Bu şekilde sağ olan mirasçının iki farklı mirası reddetme hakkı ortaya çıkmış olur.

Mirasın Reddini Talep Süresi Uzatılabilir mi?

Haklı bir sebebin bulunması halinde, Sulh Hukuk Mahkemesi sürenin uzamasına karar verebilir.

Miras Bırakan Ölmeden Reddi Miras Yapılır mı?

Mirasın reddi hakkı, miras bırakanın terekesinin mirasçıya intikal etmesi ile ortaya çıkmaktadır. İntikalin gerçekleşmesi de ancak miras bırakanın hayatını kaybetmesinden sonra mümkün olacaktır. Bu nedenle murisin ölümünden önce, mirasçının mirası reddetmesi mümkün değildir.

Mirastan feragat anlaşması yapılarak, murisin ölümünden önce, mirasçı mirasçılık haklarından feragat edebilir.

Mirasın Ret Hakkı Nasıl Düşer?

Mirasçı yasal süre içinde reddi miras hakkını kullanmaz ise mirası kabul etmiş sayılır. Üç aylık hak düşürücü süre içinde olağanüstü tereke işlemlerine karışan, tereke işlemlerini yürüten, tereke mallarını saklayan veya kendine mal edinen kimse ret hakkını kullanamaz.  Bu kimselerin reddi miras haklarını kullanamayacaklarını söylemek mümkün olacaktır.

Mirasçılardan Biri Mirası Reddederse Ne Olur?

Yasal mirasçılardan birinin mirası reddetmesi durumunda, reddeden mirasçı sağ değilmiş gibi davranılır. Yani geri kalan mirasçılara, payları oranında reddedilen kısım aktarılır. Eğer mirası reddedecek olan mirasçı atanmış mirasçı ise buradan başka bir değerlendirme daha yapmak gerekecektir. Miras bırakanın mirasçı atarkenki amacının ölüme bağlı tasarruftan başka bir şey olduğu anlaşılmadıkça, mirasçılık miras bırakanın en yakın yasal mirasçısına geçer.

Mirasın Reddinde Alacaklıların Korunması

Miras bırakanın alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla ölmeden önce muvazaalı olarak yaptığı işlemlerin önüne geçilmeye çalışılmıştır. Kanunun 618. maddesindeki düzenlemeye göre; mirası reddeden mirasçılar, murisin ölümünden geriye doğru beş yıl içinde miras bırakandan devraldıkları ve geri vermekle yükümlü oldukları malların değerleri oranında alacaklılara karşı sorumlu olurlar. Mirasçıların olağan eğitim ve çeyiz masrafları bu kapsamın dışında tutulmuştur. Kötü niyetli olarak malları iktisap eden mirasçılar, malların değerinin tamamından sorumlu olurlar. İyi niyetle devralan mirasçılar ise malın sebepsiz zenginleşme oranındaki değerinden sorumlu tutulurlar.

Ayrıca alacaklılarını zarara uğratmak kastıyla mirası reddeden mirasçı hakkında, alacaklıları veya iflas idaresi 6 aylık süre içinde reddin iptali davası açabilecektir. Bu düzenleme de alacaklıları korumak üzerine getirilmiştir.  Son olarak 6 aylık bu sürenin hukuki niteliği hak düşürücü olmasıdır. Alacaklının açacağı bu davada görevli ve yetkili mahkeme, davalının son yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesidir.

Reddi Miras Beyanının İptali

Mirasın reddini talep eden mirasçının sonradan bu kararından vazgeçmesi kural olarak mümkün değildir. Ancak kanun koyucu, ret talebinin yanılma, aldatma ve korkutma altında gerçekleştiğini tespit ederse kararın iptaline hükmedebilir. Reddi miras talebinin iptali mutlaka dava yoluyla ileri sürülmelidir.

Reddi Miras Sonuçları

Mirasın reddi kararı ile birlikte, mirasçılık sıfatı miras bırakanın ölüm tarihinden başlayacak şekilde son bulur.  Doğacak sonuçları, yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar açısından ayrı ayrı değerlendirmek gerekir.

Yasal mirasçının mirası reddetmesinin sonucu olarak; en yakın yasal mirasçıların tümü mirası reddederse tereke, Sulh Mahkemesi tarafından iflas hükümlerine göre tasfiye edilir.

Altsoyun  tamamının mirası reddetmesi halinde, terekenin tek mirasçısı eş olacaktır.

Atanmış mirasçının mirası reddetmesi sonucunda, reddedilen miras payında yalnızca yasal mirasçılar faydalanacaktır.

Mirasın Reddi Halinde Ölüme Bağlı Aylıklar Kesilir mi?

Mirası reddeden mirasçı, terekeden doğan tüm borç ve haklardan vazgeçmiş kabul edilir. Ancak ölüme bağlı olan dul ve yetim aylıklarının, tartışmalı olmakla birlikte,  terekeye bağlı olan haklardan olmadığını kabul etmek yerinde olacaktır. Aylık bağlanması, ölüm ile birlikte kişinin üzerinde oluşan bir hak olarak kabul edildiğinde mirasın reddedilmiş olmasının bu konuya bir etkisi olamayacaktır.

Mirasın Reddinde Zamanaşımı Süresi

Mirasın hükmen reddinde herhangi bir zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Gerçek rer söz konusu olduğunda ise, miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren başlayacak şekilde üç aylık hak düşürücü süre öngörülmüştür.

Mirasın Reddinde Görevli ve Yetkili Mahkeme

Reddi miras bakımından görevli mahkemeler Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Mirasın gerçek reddinde yetkili mahkeme mirasın açıldığı yer mahkemesidir. Yani miras bırakanının yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir.

Mirasın hükmen reddinde, tereke alacaklılarına karşı açılan davada beyanda bulunulacaktır. Bu nedenle yetkili mahkeme, alacaklıların o anki yerleşim yeri mahkemesi yetkili olacaktır.

Reddi Miras Davasını Kimler Açabilir?

Kişinin reddi miras davası açabilmesi için öncelikle mirasçı sıfatına sahip olması gerekir. Hukuk sistemimizde yasal mirasçı (alt soy, üst soy, eş, evlatlık) ve atanmış mirasçı (vasiyetname,miras sözleşmesi vb. ile) olmak üzere iki çeşit mirasçılık mevcuttur. Mirasbırakanın  mal varlığı, alacak ve borçlarının tamamına tereke denir. Yani mirası reddetmeyen mirasçı mirasbırakanın borçlarından da sorumlu olacaktır.

Reddi Miras Sebepleri Nelerdir?

Mirasın reddi kimi zaman mirasbırakan(muris) ile mirasçı arasındaki husumete(soruna) dayanabilir. Ancak mirasçılar çoğu zaman terekenin borca batık olması nedeniyle mirası redderler. Borca batıklık mirastaki borçların mal varlığı ve alacaklardan fazla olması durumudur.

Mirası Reddetmek İçin Hangi Sürede Dava Açılmalıdır?

Mirası reddetmek isteyen mirasçılar 3 ay içerisinde mahkemeye başvurarak reddi miras davası açmalıdır. Ancak hakim, önemli sebeplerin varlığı halinde sürenin uzatılmasına ya da yeni süre tanınmasına karar verebilir. Bu 3 aylık sürenin başlangıcı için;

• Yasal mirasçılar (alt soy,üst soy,evlatlık,eş) için mirasbırakanın ölüm tarihi,
• Yasal mirasçılar murisin (mirasbırakan) ölümünü daha sonra öğrenmişlerse bu durumu ispatlamaları halinde öğrendikleri tarih,
• Atanmış mirasçılar için  mirasbırakanın tasarrufunun(vasiyetname vb)kendilerine resmi olarak bildirildiği tarih esas alınır.

Borca Batık Mirası Reddetmek Gerekir Mi?

Mirasbırakanın ölümü anında mirasın borca batıklığı (ödemeden aczi) açıkça belli oluyor veya borca batıklık resmi olarak tespit edilmişse (örneğin kişi iflas etmişse) miras reddedilmiş sayılacaktır. Ancak yine de borca batıklığın mahkemede tespit ettirilmesi mirasçının yararına olacaktır. Böylelikle kendisine yapılabilecek takiplerin önüne geçecektir.

Mirası Reddetme Süresi Geçmiş İse Mirasın Hükmen Reddi Yoluna Gidilebilir mi?

Tereke yani miras borca batık ise yani kalan mal borçları karşılamaya yetmiyor ise süreye bakılmaksızın mirasın hükmen reddi davası açılabilir. Bu bakımdan süre geçti olarak düşünmemek gerekir. Bu konuda bir avukata danışarak mirasın hükmen reddi yoluna gidilip gidilemeyeceği sorulabilir ve bu konuda işlemlere başlanabilir.

Reddi Miras Hakkının Düşmesine Sebep Olacak Durumlar Nelerdir?

Mirasçının, mirasa dahil malları kendine mal etmesi, gizlemesi gibi durumlarda reddi miras hakkı düşecektir. Mirası kabul etmiş gibi hareket eden mirasçının sonrasında mirası reddetmesi mümkün değildir. Bunun temel mantığı mirasçının terekeden faydalanıp sonrasında mirası reddederek alacaklıları zarara uğratmasını engellemektir.

Yasal Mirasçı ve Atanmış Mirasçının Mirası Reddetmeleri Arasındaki Farklar Nelerdir?

Reddi mirasın mirasçılardan biri tarafından yapılması durumunda,

• Reddeden yasal mirasçı ise onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer.
• Mirası reddeden atanmış mirasçı ise onun payı, mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufundan (vasiyetname, miras sözleşmesi vb.) arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça mirasbırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalır.

En Yakın Yasal Mirasçıların Tamamının Mirası Reddi Halinde Miras Nasıl Paylaştırılacaktır?

Mirasın en yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddilmesi halinde miras tasfiye edilir. Borçlar terekeden ödenir ve borçların ödenmesinden sonra arta kalan bir maddi değer olursa, bu değer mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir.

Alt soyun tamamının yani murisin çocuk ve torunlarının tamamının  mirası reddetmesi halinde, onların payı sağ kalan eşe geçecektir.

Alacaklıların Mirasçının Mirası Reddetmesine Karşı Başvurabilecekleri Bir Yol Var Olarak Reddi Mirasın İptali Davası

Mirasçının malvarlığı borçlarına yetmiyor iken  kendi alacaklılarını (mirasçının alacaklıları) zarara uğratmak maksatlı mirası reddetmesi de karşılaşılan bir durumdur. Bununla ilgili olarak kendilerine yeterli güvence verilmeyen alacaklı veya iflas idaresinin dava açma hakkı mevcuttur. Davanın konusu mirasın reddinin iptali olacaktır.  Reddi mirasın iptali davasını açma hakkı ret tarihinden itibaren 6 aydır. İptal kararı verilmesi halinde miras resmen tasfiye edilecektir. Bu durumda öncelikle iptal talebinde bulunan alacaklı olmak üzere, tüm alacaklıların alacağı karşılanır. Sonrasında arta kalan bir değer olursa söz konusu ret geçerli olsaydı yararlanacak olan mirasçıya verilir.

Borçların daha fazla olduğu bir mirasın reddi halinde, mirasçılar mirasbırakanın ölümünden beş yıl öncesine kadar mirasbırakanın kendilerine sağladığı maddi değerlerden alacaklılara karşı sorumlu olacaktır. Ancak eğitim-öğrenim giderleri, olağan çeyiz harcamaları bunun dışındadır.

Hayat Sigortasının Alınması Mirası Reddetmeye Engel midir?

Yargıtay kararına göre Mirasbırakanın ölümü durumunda varislerine hayat sigortası tazminatı verilmesini öngören hayat sigortası yaptırması durumunda bu husus vasiyetname hükmünde bulunduğu ve mirası ret süresi dolmadan bu sigortadan gelen miktarı almış olan mirasçıların mirası ret hakkını kaybedeceğine hükmetmiştir. Yine Maliye Bakanlığı’nın özelgesine göre yine hayat sigortasını alan mirasçıların mirası ret etme hakkının yok olacağını belirtmektedir.

Ölüm Aylığının Alınması Reddi Mirasa Engel midir?

Yargıtay bir kararında göre mirasçıların mirasbırakandan kendilerine bağlanan maaşı sahiplenmeleri durumunda mirası ret etme haklarının yok olmayacağına, zira bu maaşın terekeye yani miras mallarına dahil olmadığına hükmetmiştir. Yargıtay kararından anlaşılacağı üzere muristen bağlanan maaşı almak mirasın reddine engel olmaz. Çünkü bu maaş terekeye dahil değildir. Yani mirasın reddedilmesi durumunda, mirası reddeden eş ve çocuklara, aylık bağlanması yönünden yasal bir engel yoktur. Miras avukatı İstanbul. Reddi miras davası avukatı