İzale-i Şuyu Davası

İzale-i Şüyu, izale(gidermek) ve şüyu (ortaklık) kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşan ve yeni tabiriyle ortaklığın giderilmesi anlamına gelen hukuki bir durumdur. İzalei Şüyu davası ise taşınır ya da taşınmaz bir eşyaya paylı mülkiyet halinde ortak olan paydaşlardan en az birinin istemiyle, mahkeme aracılığıyla ortaklığın giderilmesini, son bulmasını ve eşyanın (malın) eğer bölünebilir bir eşya ise aynen, bölünemeyecek bir eşya ise mahkeme tarafından satılarak parasının paylaştırılmasının istenmesidir. Günümüzde izale i şüyu davası (ortaklığın giderilmesi davası) genellikle kendilerine miras kalan murislerin, paylı halde sahip oldukları bir taşınır ya da genellikle taşınmaz malın yönetimi esnasında, aralarında çıkan bir anlaşmazlık sonucu paydaşlardan birinin mahkemeye başvurması şeklinde görülmektedir.

İzaleyi Şüyu Davasının Şartları

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 698. Maddesi “hukuki bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir” demektedir. Yani paydaşlardan her birinin ortaklığın giderilmesini isteyebilmesi diğer bir deyişle izaleyi şüyu davası açabilmesi için paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü ve zorunluluğu bulunmaması gerekir. İzale-i şüyu davasının açılmasına engel olan paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü ise ya tarafların aralarında yaptıkları bir hukuki işlem ya da paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebeplerinden doğabilir.

İzale i Şuyu Davası (Ortaklığın Giderilmesi Davası) Nasıl Açılır?

Yukarıda bahsedilen izale-i şuyu davası açma şartları mevcutsa izale-i şuyu dava dilekçesi ile birlikte tüm ortakları davalı olarak göstererek taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesine başvurması ile ortaklığın giderilmesi davası açılır.

İzale-i Şüyu Davası Ne Kadar Sürer?

İzaleyi şuyu davası konusunda uzman bir gayrimenkul avukatı aracılığı ile bu dava açılacak olursa 6-9 ay arasında sonuçlanabilir.

Ayrıca izale-i şüyu, diğer ismiyle Ortaklığın giderilmesi davasının çeşitli nedenlerle sınırlandırılması, yani herhangi bir ortağın izale-i şüyu davası açmasını engellemek amacıyla tarafların aralarında hukuki işlem yapmaları mümkündür. Ancak bu yapılacak hukuki işlem en fazla 10 yıl süreli olabilir. Kanunun lafzı gereği 10 yıldan fazla süre ile yapılan kısıtlamalar da hükümsüz olacaktır. Yine Türk Medeni Kanunu’nun 698/3 maddesi gereğince uygun olmayan zamanlarda paylaşma istenilemez. Paylaşma istenen zamanın uygun olup olmaması durumun şartlarına göre hakim tarafından takdir edilir.

İzale-i Şüyu Davasını Kimler Açabilir?

İzale-i Şüyu davası, (yeni tabiriyle ortaklığın giderilmesi davası) paylı mala ortak olan paydaşlardan herhangi biri tarafından açılabilir. Ancak her ne kadar tarafların izale-i şüyu davasını kendileri açmalarının önünde bir engel yoksa da gerek dava usulünün doğru takip edilmesi, gerekse yüksek meblağlar tutan ve özellikle de çok ortaklı mal paylaşımlarında eşya hukuku ve miras hukukuna dair değişik hukuki problemlerin de davanın sonuçlanması açısından önemli rol oynayabileceği sebepleri bakımından davanın alanında uzman bir izale-i şüyu davası avukatı ya da bir hukuki danışman tarafından takip edilmesi, davayı açan ortağın hak kayıplarının önüne geçilebilmesi açısından avantaj sağlayacak ve davanın gereksiz yere uzamasının da önüne geçilmiş olacaktır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Sulh Hukuk Mahkemeleri’nin görevini açıklayan 4. Maddesi’nin b. bendinde taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılması ve ortaklığın giderilmesi davalarına Sulh Hukuk Mahkemeleri’nin bakacağı belirtilmiştir.

Yine aynı kanunun (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu) 12. Maddesi’nde “taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak üzerinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile  taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğu” belirtilmiştir.

Bu durumda izale i şüyu davası (ortaklığın giderilmesi davası), paylaşmaya konu olacak taşınmazın bulunduğu il veya ilçe sınırlarında bulunan Sulh Hukuk Mahkemeleri’nde açılabilecektir.