İşyeri ve Evlerde Kiralarında Kira Artış Oranı
Kira sözleşmesinin yenilenmesi halinde kira bedeline belli bir oranda kira zammı yapılır. Yeni dönemdeki kira bedelinin belirlenmesinde uygulanacak olan orana ise artış oranı veyahut kanuni kira zam oranı denmektedir.
İşyeri ve ev kiralarında kira artış oranı farklı şekillerde belirlenir. Bu sebeple ayrı ayrı incelemek gereklidir.
Ev Kiralarında Kira Artış Oranı
Ev kiralarında kira artışı, 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu ile belirlenmiştir. Buna göre; konut kiralarında, yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak artış, bir önceki kira yılında Üretici Fiyat Endeksi’ndeki (ÜFE) artış oranını geçmeyecek şekilde belirlenecek (Md. 344). Aynı kural, 1 yıl ya da daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de geçerliliğini korumaktadır.
Kanun maddesinde tanımı verilmiş kira artış oranının:
- Bir önceki yılın aynı ayına nazaran değişim oranı mı?yoksa
- 12 aylık ortalamaya göre değişim oranı mı?
olduğu kanun maddesinden anlaşılamamaktadır. Ancak oldukça baskın olan görüş ve uygulama 12 aylık ortalamaya göre değişim oranıdır.
Ev kiralarında kira zam oranı belirlenirken, iki olası durum bulunmaktadır:
Kira Artış Oranı Kira Sözleşmesine Yazılmışsa:
Bu durumda ev sahibi yenilenen kira döneminde zam miktarını serbestçe belirleyemeyecektir. Kira zammı artış oranı sözleşmede yazıldığı şekli ile uygulanacaktır. Yalnız önemli olan husus şudur ki; kira zammı oranı her halükarda bir önceki kira yılındaki ÜFE artış oranını geçemez. Kiracı bir önceki kira yılındaki ÜFE artış oranından yüksek bir oran uygulanmasını kabul etmezse, ev sahibi bu sebebe dayanarak kiracıyı evden çıkaramaz.
Kira Artış Oranı Kira Sözleşmesine Yazılmamışsa:
Eğer ev sahibi ile kiracı arasında, oran sözleşme ile kararlaştırılmamışsa, kira artma oranı bir önceki kira yılının ÜFE artış oranını geçmemek şartı ile belirlenir. Bu belirleme yapılırken konutun durumu da göz önüne alınır. Eğer ev sahibi oranın yetersiz olduğunu düşünüyorsa, mahkemeden kira tespitine ilişkin karar almalıdır. Buna da kira tespit davası denir.
2016 Ekim Ayı Kira Artış Oranı
TÜİK verilerine göre 12 Aylık ÜFE değişim oranı. EKİM 2016 Endeksi ile % 4.07 tür. Yani geçmiş herhangi bir yılda, EKİM Ayı içerisinde başlamış olan, ev yani konut kira sözleşmelerindeki kira bedelinin, 2016 Yılı için artış oranı % 4.07 olacaktır.
İşyeri Kiralarında Kira Artış Oranı
Esasen işyeri kiralarında da kira artış oranı belirlenirken Türk Borçlar Kanunu’na göre ev kiraları ile aynı usul öngörülmüştür. Yani bir önceki kira yılının ÜFE artış oranı üst sınırdır. Ancak ÜFE artış oranına göre belirlenecek olan artış sınırı, işyeri kiraları için 1 Temmuz 2020 tarihine kadar uygulanmayacak. İşyerlerinde, sözleşme serbestisi geçerli olacak, yani sözleşmede yazılan oran neyse o uygulanacak. Kira artışı serbestçe belirlenebilecek. Bunun sebebi de geçici madde ile 2020 yılına kadar serbest artış oranının öngörülmüş olmasıdır (6217 Sayılı Kanun Geçici Md.2).
Sonuç olarak; kiracılık hukukunda yapılan hesaplamalar karışık görünebilir. Ev sahipleri bu oranları dikkate almayarak zam yapmaya devam ederlerse, kiracılar kanunun emredici hükümleri gereği bu kira zammını vermek zorunda değildir. Ancak ev sahiplerinin de kira tespit davası açma hakları mevcuttur. Gerek kiracı gerekse kiraya veren olarak bu gibi durumlarda kira hukuku konusunda uzman bir avukat veya hukuk bürosuna danışmanız, süreci yürütmeniz avantajınıza olacaktır.
22 Comments
Aslıhan Çalık
13 Mart 2017
İyi günler
Yedi senedir dükkan kiracimiz var .Ailem enflasyonu bazalmadan ve mülkün ticarethane niteliğini taşıdığını düşünmeden yıllık ellişer lira zam yapmışlar bu seneye kadar.Durum değişmesini, mülkün değerini alması için mevcut kira kadar zam yapmamız lazım. Zammı gerceklestirmemiz usulsüz mü? Teşekkür ederim.
Av. Mustafa Mıhcı
13 Mart 2017
Eğer kira sözleşmenizde böyle bir hüküm yoksa iş yeri kiralarında artış oranı serbesttir. Ayrıca hali hazırda alınan kira ile emsal kiralar arasında çok fazla fark olmuşsa kira tespit davası açarak da kiranın artırılmasını sağlayabilirsiniz. Bu konu ile ilgili yazımı da okuyabilirsiniz.
Sibel Macit
27 Nisan 2017
İyi günler.
01.Mayıs 2016 başlangıç tarihi ile bir yıllık bir Konut Kira Sözleşmesi yaptık. Yurt dışından geldiğimiz için mevzuat ve kanunlar hakkında bilgimiz yoktu. Kira Sözleşmesinde; yıl sonunda TÜFE + TEFE / 2 oranında en azından %10 kira artırımına gidileceği yazılı. Ama bu kira artış oranı son 12 aylık ÜFE’ye göre belirenen ve Nisan 2017 itibariyle % 6.89 lik artış oranından fazla oluyor. Sorum şu: Kontratta bu şekilde yazmasına rağmen, biz yasal artış oranı olan % 6.89 ‘u ödeyebilir miyiz ? Yoksa Sözleşmedeki yazılı olan kira artış oranını mı yapmak zorundayız. Saygılarımla.
Av. Mustafa Mıhcı
15 Mayıs 2017
sözleşmede ne yazarsa yazsın üfe oranını geçemez.
Mustafa
11 Mayıs 2017
3 yıldır aynı evde oturmaktayım şuan için kiram 500 tl fakat ev sahibi 550 olacak diye ayağını diriyor bense 530 yapmak istiyorum aksi halde evden çıkmamı istiyor. Birde 3 yıldır kira sözleşmemiz hiç yenilenmedi ve ben her sene için 25 lira artışla ödedim bi hak talep edebilir miyim??
Av. Mustafa Mıhcı
15 Mayıs 2017
sözleşmede bir kira artış oranı varsa bu geçerli olur. yoksa kiraya veren üfeyi geçememek üzere bir miktar belirleyebilir.
ismail çetinkaya
21 Mayıs 2017
5 yildir ayni evde oturuyorum 450 ile girdik suan 650 veriyorum ev sahibi her sene 50 lira zam yapti bu sene benden 800 lira istiyo buda 150 lira zam demek Kira sozlesmemizi en son eve girerken yapmistik ve sozlesmede Kira artis orani yazmiyo ne yapmaliyim bilgi verirmisiniz
Av. Mustafa Mıhcı
21 Mayıs 2017
sözleşmede kira artış oranı yazmıyorsa ev sahibi ÜFE oranını geçmemek üzere zam yapabilir.
Murat Gökdeniz
2 Haziran 2017
5 yil önce yapilan sözleşmemiz 1 agustos 2017 de sona eriyor. Dukkan sahibi yeni sozlesme yapalim ama 1 yillik olacak ve otomatik artis olan %8 degilde yeni bir bedel belirleyelim onun uzerinden kira odemeye devam et diyor. Yani eksta zam yapacam bu rakam uzerinden devam et diyor. Bende yeni kiraci degilim mevcut kiraya zaten %8 zam yapmisiz ben cikip tekrar gelmedim ayni sozlesmeyi devam ettirelim diyorum. Hayir yeni bi bedel belirleyip devam edelim diye israr ediyor. Boyle bir hakki varmi. Ben yeni bir zam vermek istemiyorum diyorum. Devam edeceksen ekstra zammi kabul edeceksin diyor.
Av. Mustafa Mıhcı
2 Haziran 2017
Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez veya yeni sözleşme yapmaya zorlayamaz. TBK 347 ye bakabilirsiniz.
TANER EROL
3 Kasım 2017
merhaba 2014 senesinde dukkanimizi kiraya verdik ve euro bazinda kira oduyorlar sozlesmede soyle bir madde mevcut kira euro uzerinden yatirildigi icin kira artisi yapilmayacaktir boyle imzaladik sozlesmeyi ve 3 sene daha var sozlesmenin bitmesine biz suan da kira artisi yapmak istesek yapabilirmiyiz yoksa sozlesme geregi yapamaz miyiz?
Mıhcı Hukuk Bürosu
12 Kasım 2018
Merhaba, Türk Borçlar Kanununda sözleşme serbestisi söz konusudur. Ayrıca değişen şartlar dolayısıyla sözleşme şartlarında değişiklik her zaman mümkündür. Bunun için bir takım dava ve başvuru süreçleri söz konusudur. Ayrıntılı bilgi almak ve hukuki yardım talebinde bulunmak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Ahmet
16 Ocak 2018
Merhabalar kolay gelsin işyerini 1 yıllığına kiraladım kiraları banka aracılığıyla ödedim sözleşmem bitti fakat isyeri sahibim 630 lira olan kirami 1000 tl yapmak ıstiyor fakat sozlesmede enlasyon oranında artış olacagini beyan ettik 1000 lira yapma yetkisi varmi
Mıhcı Hukuk Bürosu
14 Kasım 2018
Merhaba, belirli süreli sözleşmeyi sürenin bitiminde sona erdirme hakkı sadece kiracıya aittir. Bu noktada size dayatılan ücret artırımını kabul etmek zorunda değilsiniz. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi almak isterseniz bizimle irtibat kurabilirsiniz.
sinan kaya
18 Şubat 2018
mustafa bey iyi çalışmalar.
20.03.2018 tarihinde 650 lira ile 3 yıl önce kiraladığım sözleşmem bitiyor .işyeri sahibi 1500 yapıcam diyor. ben kabul etmiyorum.
sözleşmeden kira artış oranımız %5 iş yeri sahibi daha yüksek kiraya verebileceğini söylüyor. bu durumda ne yapabilirim.
Mıhcı Hukuk Bürosu
3 Aralık 2018
Merhaba, belirli süreli kira sözleşmesini kiraya veren sürenin sonunda sonlandıramaz. BU hak kiracınındır. Kira bedellerinizi düzenli olarak ödüyorsanız, sözleşme süresi dolsa da çıkmanıza gerek kalmaz. Kira artışı da belirlediğiniz miktar üzerinden ilerler. Ev sahibinizin sizden talebi geçerli değildir ve bu sebeple sizi tahliye edemez. Konu ile ilgili ayrıntılı görüşmek ve hukuk, yardım almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
OKAN AKYILDIZ
4 Temmuz 2018
Haziran 2017 tarihinde dükkan kiraladım. 5 yıllık kontratım var. sözleşmede hazır olarak tefe tüfeye göre zam kabul edilmiştir yazıyor. elle yazılmış birşey yok. 1 yıl doldu ve dükkan sahibim kirayı 3 katına çıkardı. böyle bi hakkı var mı. sözleşme vergi dairesine geçen yıl bildirilmişti.
Mıhcı Hukuk Bürosu
30 Kasım 2018
Merhaba, yasal kira artış oranının üzerinde yapılan artışı ödeme zorunluluğunuz bulunmamaktadır. Kiraya verenin size karşı herhangi bir yaptırım hakkı bulunmaz. Sözleşmenizin bitiminde de sözleşmeyi sonlandırma hakkı sadece size aittir. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
M. H. Günay
27 Temmuz 2018
Merhaba 1 ağustos 2017 de kontrat yaparak iş yerimi kiraladım. Zam zamanı geldi çattı fakat sözleşmede %10 belirtilmiş iken mülk sahibi dolar ın o günden bu güne artış kurunu hesap ederek %37 artış olduğunu fakat kendilerinin %25 zam istediğini ısrarla vurguluyor. Kontrat TL üzerinden yapılmış olup bu konu ile ilgili izlememiz gereken yol nedir ve ısrarın devam etmesi durumunda haklarımız nelerdir bilgi alabilir miyim?
Mıhcı Hukuk Bürosu
9 Kasım 2018
Merhaba.
Esas olan karşılıklı iradelerinizi ifade ederek oluşturduğunuz sözleşmedir. Bu nedenle kiraya verenin sözleşmede belirlenenden daha fazla bir oranda zam talep etmesi hukuka uygun değildir. Olası bir tahliye davası açıldığında savunmanızda haklı gerekçelerinizi sıralayabilirsiniz. Bu konuda yargısal süreç başlatılırsa büromuz avukatlarından destek almanızı öneriyoruz.
Selçuk Uygun
28 Temmuz 2018
Mustafa by merhaba
1 yıl önce dükkan kiraladım.Zam zamanı geldi ancak piyasaların ve işlerin kötülüğü nedeniyle şu anda artış yapamacağımı.işler düzelir düzelmez geekli zammı yapacağımı söyledim ve yıl sonuna kadar zaman istediğimi dükkan sahibine bildirdim.Ancak tefe/tüfe oranında artış istiyor.(hemen)
Ben de kendisine bana müsade etmesini ve dükkanı devir edeceğimi söyledi.(Çünkü ben de dükkanı devir almıştım)
Bu durumda benim haklarım nelerdir?
Dükkan sahibinin hakları nelerdir.
Mıhcı Hukuk Bürosu
16 Kasım 2018
Merhaba, kiranızı düzenli ödediğiniz müddetçe dükkan sahibinizin sizi tahliye etme hakkı yoktur. Ancak yasal zam miktarını kira bedeline ekleme hakkına sahiptir. Konu ile ilgili ayrıntılı görüşmek isterseniz bizimle irtibata geçebilirsiniz.
Write a comment: