İşveren Çalışma Şartlarını İstediği Gibi Değiştirebilir mi?

İş hayatında işverenlerce işçilerin çalışma şartlarının değiştirildiği çok bilinen bir durumdur. Hatta bu değişiklikler bazı durumlarda işçiye istifa etmesi için baskı olarak bile yapılabilir. Bu durum karşısında; İşveren Çalışma Şartlarını İstediği Gibi Değiştirebilir mi? İş yerindeki pozisyonum düşürüldü bir hakkım var mı?  Yaptığım işten başka iş yapmaya zorlanıyorum bu mümkün mü? Gibi sorular sorulmaktadır.

İş ilişkisinde işverenin yönetim hakkı gereği işçinin çalışma şartlarında bir takım değişiklikler yapma hakkı vardır. Ancak bu değişiklik yapma hakkı iş hukukunun işçiyi koruyan yapısı gereği sınırsız değildir. İş kanununun ve Yargıtay’ın da benimsediği ilkeye göre işveren işçinin çalışma koşullarını işçinin aleyhine şekilde esaslı olarak değiştirecek olursa, bu değişiklik işçinin 6 iş günü içinde yazılı onayına tabi olmaktadır. İşçinin aleyhine olmasa da çalışma koşullarında yapılan esaslı bir değişiklik yine işçinin yazılı onayını gerektirecektir.  Zira aleyhe olma veya olmama durumu her zaman objektif olarak belirlenemeyebilir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. Maddesine göre iş sözleşmesinde veya iş sözleşmesinin parçası niteliğinde evraklarda veya direk olarak iş yeri uygulamalarında yapılan esaslı değişiklik işveren tarafından işçiye yazılı olarak bildirilmelidir. Bu işverenin yazılı bildirim şartı 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. Maddesinin ilk şartıdır. Çalışma şartlarında yapılan esaslı değişikliğin işçiyi bağlaması için başka bir husus ise işverence yapılan bildirimden sonra işçinin bu değişikliği 6 iş günü içinde yazılı olarak kabul etmesi gerekmektedir. İşveren; işçinin değişikliği kabul etmediğini öne sürerek, işçinin işine son vermesi durumunda işçinin şartları varsa (6 ay kıdem, 30 işçi) işe iade davası açabilir veya kıdem ve ihbar tazminatı ve diğer işçilik alacaklarını dava edebilir.

Kanunda bahsi geçen “esaslı değişiklik” ibaresi ile kastedilen ücret değişikliği, ücretsiz izin uygulaması, işin niteliğinde değişiklik, ,iş yeri değişikliği, çalışma saatlerinde değişiklik, çalışmanın ağırlaştırılması gibi önemli değişikliklerdir. İşçi ve işveren birlikte her zaman çalışma şartlarını değiştirebilir ancak bu değişiklik kanun gereği geçmişe etkili olamaz.

İşçinin Çalışma Şartlarını Değiştirilmesine İlişkin Yargıtay Kararları

Buna ilişkin Yargıtay kararlarına bakacak olursak;

YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ E. 2005/9992 K. 2005/32333 T. 4.10.2005 “belediye başkan yardımcısı olarak göreve başlayan inşaat yüksek mühendisi olan davacının yeni seçilen belediye başkanı tarafından temizlik işçisi olarak görevlendirilemeyeceğine” karar vermiştir.

Bir başka kararında YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2009/9-416 K. 2009/474 T. 4.11.2009 “işçi 6 işgünlük süre içinde bu değişikliği yazılı olarak kabul etmediğini bildirdiğinden davalı işveren tarafından yapılan fesih haksız olduğu ve davacının kıdem ve ihbar tazminatı isteklerinin kabulü gerektiğine” karar vermiştir.

Yine YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ E. 2005/22239 K. 2005/29546 T. 12.9.2005 “işverenin işçiyi belediye sınırları dışındaki başka bir işyerinde görevlendirmesi durumunda işçinin yazılı rızasının aranması gerektiği” ne karar verilmiştir.

Çalışma Şartlarında Esaslı Değişiklik Olan İşçi Ne Yapabilir?

Çalışma şartlarını işçi aleyhine değiştirmek isteyen, buna zorlayan, işten çıkaran işverene karşı işçi, kabul etmek istememesi durumunda iş sözleşmesini haklı nedenle feshederek iş hukukundan doğan şartları varsa(iş yerinde 30 işçi çalışması, 6 ay kıdem) işe iade davası açabileceği gibi, istemezse yada iş güvencesinden yararlanamayan bir işçi olması durumunda yine koşulları varsa kıdem tazminatı ve kötü niyet tazminatını İş Mahkemesinde dava ederek kazanabilir.

Çalışma hayatında çokça karşılaşılan bu durum karşısında işçiler genellikle haklarını bilmediği için zor şartlara göz yummaktadırlar. Siz de bu yazıyı sosyal medya ortamlarında paylaşarak işçilerin haklarından haberdar olmalarına yardımcı olabilirsiniz. Yorum yazarken aşağıdaki tikleri işaretlerseniz yorum yapıldıkça veya hukuk büromuz tarafından yeni yazılar yayınlandıkça e posta ile haberdar edilirsiniz. İşveren Çalışma Şartlarını İstediği Gibi Değiştirebilir mi? – Mıhcı Hukuk Bürosu