Chargeback (Ters İbraz) Prosedürü

Chargeback prosedürü işlemlerine geçmeden önce chargeback (ters ibraz) nedir bunun açıklanması gerekmektedir. Bu konuda ayrıntılı bilgi için Chargeback nedir itiraz tipleri nelerdir?  yazımızı okuyabilirsiniz ancak bu yazımızda da kısaca özetleyeceğiz. Teknolojinin hızla ilerlemesiyle günümüzde çoğu kişi alışverişlerini bana kartları ya da kredi kartları ile yapmaktadır. Ayrıca internet ortamında yapılan alışverişler de giderek yaygınlaşmaktadır. Bunların akabinde kart sahiplerinin kartlarının kopyalanması, kart sahibinden habersiz alışveriş yapılması, alışverişte alınan malın ayıplı olması, alınan hizmetin sağlanamaması vb durumlarının yaşanması ve diğer dolandırıcılık hallerinin yaşanması da giderek artmakta ve de birçok hukuki uyuşmazlıklara konu olmaktadır.

Uluslararası kartlı ödeme sistemleri kurallarına göre, banka kartı ya da kredi kartı sahipleri kendi kartlarıyla yapılan işlemlere karşı itirazda bulunabilme hakları vardır. Gerçekleşen itirazlar sonucunda ise ilgili işlem tutarının kart sahibinin hesabına geri ödenmesi işlemine chargeback ya da ters ibraz ve yahut da iptal işlemi denilmektedir.

Chargeback (ters ibraz) işlemleri, kart kuruluşları tarafından kurallara bağlanmış bir sistem olup buna uyulmak zorunluluğu mevcuttur. Chargeback prosedürleri herhangi bir bankaya yada Türk-Yurtdışı bankaları gibi bir ayrım yaşatılarak uygulanan özel bir prosedür değildir. Kart kuruluşlarının olduğu her yerde chargeback prosedürü aynı usuldedir.

Chargeback itirazına konu olan şey, genellikle kredi kartı sahibinin ekstresinde bir öge üzerinde uyuşmazlığa düşmesi ve ödeme konusunda yetki vermediğini iddia etmesidir.

Ayrıca chargeback prosedürüne başvurulan diğer durumlar; bir kişinin kredi kartının çalınarak kullanılmasıyla yapılan tüm yetkisiz harcamalar ve ürünlerin geç veya hasarlı alındığı veya hiç alınmadığı hallerdir.

Chargeback Prosedürü

Chargeback prosedürü kısaca şu şekilde alt başlıklara ayrılmaktadır;

1-Kart sahibi, kredi kartını kullandığı bankasına chargeback itirazını iletmektedir.

Chargeback prosedür işlemlerinde ilk unsur, kart sahibinin eksteye yansıyan veya kart işlemleri sırasında dönem içi hareketlerinden görüntülediği bir işleme karşı çift kart çekiminin yaşandığı, ayıplı mal ve hizmet olduğu için iadesinin olduğu, ayrıca kendisinin yapmadığı harcamalar vb. durumların yaşandığı hallerde, işlemin ayrıntılarını ve kart numarasını dilekçe şeklinde hazırladığı evrakta belirterek kartını kullandığı bankaya chargeback prosedür işlemlerinin başlaması için itiraz edilmesi durumudur.

Artık günümüzde bankalarda chargeback prosedür işlemleri için önceden hazırlanmış formlarda mevcuttur. Bankalar itirazı işleme aldıklarını ve değerlendireceklerini ise evrakta belirtilen telefona mesaj şeklinde veya yazılı olarak adresinize iletmektedirler.

2-Kartın sahibi banka, chargeback prosedür işlemlerinin gerçekleşmesi için yapılan bu itirazı işyeri bankasına iletmektedir. 

Chargeback prosedüründe 2.basamakta ilgili bankanın, itirazı işyeri bankasına taşımasıdır. İtiraz edilen işlemin hangi usulle gerçekleştirildiği ilgili banka tarafından işyeri bankasına gönderilmeden ilk önce dikkat edilen konudur.

İtiraz edilen işlem şifre girilerek yapıldıysa, kart sahibinin sorumluluğu olduğu bir durum söz konusudur. Ayrıca itiraz sürelerinin aşıldığı takdirlerde de bankanın sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu gibi durumların tespit edilmesi halinde dosya kapatılarak itiraz reddedilmektedir. Ancak bu gibi hallerin var olmadığı durumlarda,  inceleme işlemlerine devam edilmesine karar verilerek dosya işyeri bankasına gönderilerek orada incelenmesi talep edilmektedir.

3-İşyeri bankası ilgili chargeback itirazını işyerine sunmakta ve işlemle ilgili belgelerin işyerinden gönderilmesini talep etmektedir.

Chargeback prosedüründe 3.basamak, işyerinden gerekli evrakların istenmesidir. İşyeri bankası,  itirazla ilgili incelemeleri yapabilmesi için genelde 7 gün içinde işlemle ilgili olan belgeleri talep etmektedir. Chargeback itirazının konusuna göre de talep edilen evraklar ve sunulması gereken evraklar farklılık göstermektedir.

4-İşyeri ilgili belgeleri işyeri bankasına iletmektedir.

Chargeback prosedüründe 4.basamak, işyerinin süresinde evraklarını işyeri bankasına teslim etmesidir. Kart sahibinin yaptığı itirazın konusu ile ilgili olarak hangi belgelerin bankaya gönderilmesi gerektiği tespit ederek ilgili evraklar genelde 7 günlük süre içerisinde işyeri bankasına iletilmesi gerekmektedir.

5-Chargeback itirazı en son değerlendirilerek itirazın haklılığına karar verilebilmektedir.

Chargeback itirazında 5.basamak itirazın değerlendirildiğinde haklılığın olduğunun tespiti halidir. Eğer işyerine tanınan süre dâhilinde hiç belge iletilmediyse veya gönderilen belgeler yeterli görülmeyerek chargeback itirazının haklılığına karar verildiği takdirde, itiraz edilen tutar işyeri hesabından çekilmekte ve kart sahibi bankaya iade edilmektedir.

6- Chargeback itirazı en son değerlendirilerek itirazın reddine de karar verilebilmektedir.

Chargeback (ters ibraz) itirazında 6.basamak itirazın değerlendirildiğinde haksızlık olduğunun hatta kötü niyetle dolandırıcılık amacı güdülerek yapıldığının tespiti halidir. Gelen belgeler yeterli görülerek chargeback itirazının haksızlığına karar verildiği takdirde, bu durum kart sahibi bankaya iletilmekte ve chargeback itirazı reddedilmektedir. Böylelikle işyeri ilgili tutarı kart sahibine iade etmek gibi bir durum yaşamamaktadır. Dolandırıcılık hallerinin varlığına ilişkin kesin emareler olduğunda ise suça konu olarak ceza davası yönünde ilgililer hakkında şikâyette bulunulabilme durumu mevcuttur.

Chargeback Prosedürü’nde İtiraz Süresi

Chargeback itirazının süresi, itirazın konusuna göre farklılık göstermektedir. Ancak hiçbir nedende işlemin karta yansıdığı tarihten itibaren 540 günü geçmeme koşulu vardır.

Aşağıda belirtilen başlangıç tarihlerinden itibaren ise en fazla 120 günlük chargeback itiraz süresi mevcuttur.

• Ürünün ya da hizmetin temini ile ilgili itirazlarda, beklenen teslim tarihinden itibaren.
• İade belgesi olduğunda, iade belge tarihinden itibaren.
• Diğer itiraz türlerinde ise işlemin karta yansıma tarihinden itibaren.

Ayrıca konaklama işlemlerinde konaklanılan yerden ayrılma tarihinden, araç kiralama işlemlerinde aracın iade edildiği günden, seyahat işlemlerinde yolculuğun bittiği gün işlem tarihi olarak belirtilmektedir.

Sonuç olarak, chargeback riskini sıfırlamak mümkün olmamakla birlikte asgari seviyelere düşürmek için bazı önlemler alınabilmektedir. Ayrıca chargeback prosedürü işlemlerinin de daha sonrasında daha büyük mağduriyetler yaşamamak adına uzman bir avukat aracılığıyla yürütülmesi en doğru seçimdir.

Ek olarak başvuruların noterden ihtarname ve avukat aracılığı ile yapılması durumunda olumlu olarak sonuçlanma ihtimalinin oldukça yükseldiğini gözlemledik. Bu bakımdan başvurularınızda bir avukat aracılığı ile hareket etmeniz ve noterden ihtarname yolu ile başvuru yapmanız yararınıza olacaktır.