Chargeback Nedir? İtiraz Kodları Nelerdir?

Chargeback nedir? İnternet kullanımının yaygınlaşması neticesinde ticaretin de bu alana kayması, mal ve hizmetler ile tüketicilerin buluşma noktası olarak interneti bir pazar haline getirmiştir. İnternet ortamında e-ticaret sitelerin tüketiciler ödemelerini çoğu zaman kredi kartlarıyla malı teslim almadan önce yapmaktadır. Bunun neticesinde dolandırıcılık vakaları ortaya çıkmakta, vaat edilen mal veya hizmet tüketiciye teslim edilmemektedir. Yahut hileli yazılımlar ile dolandırıcılık yapan illegal bahis-kumar-forex sitelerine üye olan kullanıcılar yüklü miktarlarda paralarını kaybetmektedirler. İnternet kullanıcılarını bu sanal ortamda bekleyen tehlikelere karşı onları korumak adına bankalar 3d secure, sanal kart ve benzeri uygulamalar başlatmış olsalar da kredi kartı sahipleri tam olarak korunamamaktadır.  Bunun için visa ve mastercard dünya üzerindeki kullanıcılarına harcama itiraz hakkı tanımıştır. Harcama itiraz olarak da tanımlayabileceğimiz chargeback prosedürü kredi kartı ile yapılan harcamalarda garantör konumundaki bankaya yapılacak bir başvuru ile başlar.

Chargeback İtiraz Kodları Nelerdir?

Chargeback prosedürünün zorlu olması ve uzmanlık gerektirmesinden dolayı bankalar bu yönde yapılacak başvuruları değerlendirmesi için bünyelerinde birimler kurmuştur. Bankaların kurduğu bu chargeback (ters ibraz) servisleri kart sahiplerinin başvurularında belirttikleri itiraz tipi diğer bir deyişle itirazlarında kullandıkları itiraz kodu üzerinden değerlendirme yapar, kart sahibi ile doğrudan iletişime geçer, araştırması için gerekli soruları sorar ve araştırması için gereken belge varsa bunu kart sahibinden talep eder. Bu süreçte kart sahibinin dikkat etmesi gereken itiraz kodunu doğru tespit etmesidir.

Başvuruda bunlarla sınırlı olmamak üzere genel itibariyle chargeback itiraz tipleri/kodları:

1. Kart sahibinin işlemi hatırlamaması.
2. Provizyon hata itirazı.
3. Dolandırıcılık itirazı.
4. Süreç hatası itirazı.
5. İptal veya iade işlemi itirazı.
6. Ürün veya hizmet temini itirazı.

Kart Hamilinin İşlemi Hatırlamaması: Bu itiraz tipi kart sahibinin kart hesap özetinde yer alan harcamayı hatırlamaması üzerine yapılır. Bu itiraz tipi karşısında ödeme yapılan iş yeri kart sahibine satış işlemini hatırlatmak ve satışın yapıldığını kanıtlamak için satılan ürün veya hizmet ile ilgili her türlü bilgi ve belge doküman olarak kullanabilir.

Provizyon Hata İtirazı: Provizyon hatasının tanımı şu şekildedir: Kart sahibi tarafından ödeme yapılan iş yerinin provizyon alma akışında yanlış uygulamaların varlığı halidir. Provizyon hata itirazının gerekçeleri ise, işyerinin işlem provizyonu almaması ya da işlem tarihinden sonra alması veya provizyon işlemlerinin reddedilmesi, reddedilen işlemin provizyon akışının tamamlanması ve ücrtin tahsil edilmesidir. Chargeback yöntemine başvuran kart sahibinin provizyon işlemleri işyeri tarafından tamamlanmadı ise chargeback başvurusu kabul edilip kart sahibini ilgili geri ödemelerin yapılması gerekmektedir.

Dolandırıcılık itirazı: Kart sahibi bu itirazı kodu ile yaptığı başvuruda yaptığı işlemin onaylanmadığı veya işlemin herhangi bir safhada yer almadığını bu sebepten ötürü harcamasını itiraz etmek istediğini iddia eder.

Bu itiraz koduna zemin oluşturmamak için iş yerleri kart sahibinin onayını almadan işlem yapmamalıdır. Şifre ya da imza ile tamamlanan satış dokümanları iş yeri tarafından saklanmalıdır.

Süreç Hatası İtirazı: Aynı işlem tutarının birden fazla kez tahsil edilmiş olması yani mükerrer işlem, işlem tutarının farklı bir yolla bir daha ödenmiş olması, iş yerinin işlemi geç ibraz etmesi, kart sahibinin gerçekleştirdiği işlemin tutarında farklılık olması kart sahibinin chargeback (ters ibraz) başvurusunda itiraz kodu olarak süreç hatası itirazını kullanabilmesine olanak sağlayan hatalardır.

İptal veya İade İşlemi İtirazları: Bu itiraz kodu türünde iptal edilmiş ve iade talebinde bulunulmuş bir işlem olmasına rağmen iş yerinin ödemeyi kart sahibine geri yapmaması söz konusudur. İlgili iş yeri kart sahibinin iptal veya iade talebi üzerinde ödemesini iade ettiğini kanıtlayamadığı sürece kart sahibinin chargeback başvurusu kabul edilecektir.

Ürün veya Hizmet Temini İtirazı:  Kart sahibi kredi kartıyla ödeme gerçekleştirerek bir ürün veya hizmet satın almak ister. Ancak ürün teslim edilmez veya hizmet sunulmaz ya da gelen paket boş çıkar. Bu durumda kart sahibi yaptığı uygulamayı bankasına başvurarak chargeback yöntemiyle geri alabilecektir. Böyle bir itirazla karşılaşmak istemeyen iş yeri imzalı teslimat tutanağı ile teslimi ispatlamalıdır. Ya da teslim alınan ürünün faturasını belge olarak sunmalıdır. Bu sayede ödemeyi geri iade etmekten kurtulabilecek ve işlemin gerçek olduğunu kanıtlayabilecektir.

Chargeback (Ters İbraz) Dilekçesi Nasıl Yazılır?

Chargeback yani ters ibraz başvurusunun en önemli unsuru ve chargeback sürecinin başlangıç noktası bankaya yapılacak olan başvurudur. Bu başvuru bir harcama dilekçesi ile yapılacak olup kart sahibi yapacağı başvuruda itiraz edeceği hesap özeti harcamalarından hangisine niçin itiraz ettiğini sebepleri ile dilekçede belirtilmelidir. Başvuruların noterden ihtarname ve avukat aracılığı ile yapılması durumunda olumlu olarak sonuçlanma ihtimalinin oldukça yükseldiğini gözlemledik. Bu bakımdan başvurularınızda bir avukat aracılığı ile hareket etmeniz ve noterden ihtarname yolu ile başvuru yapmanız yararınıza olacaktır.

Son dönemlerde artış gösteren kart sahibinin ters ibraz başvurusu nedeniyle bankalar artık bu başvuruları neticelendirirken ince eleyip sık dokumaya başlamıştır. Bu durum harcama itiraz dilekçesinin önemini artırmaktadır. Yapılan bu itiraz başvurusunun ardından ilgili banka 5464 sayılı kanun gereğince 20 gün içerisinde itirazı yapan kart sahibine bir cevap vermek zorundadır.

Chargeback İtiraz Süresi Ne Kadardır?

Chargeback süreleri, chargeback itiraz koduna bağlı olarak farklılık göstermekle birlikte genel itibariyle 120 gündür. Ancak 540 güne kadar da harcama itirazı söz konusu olabilir. Bu tamamen itiraz koduna yani neden dolayı başvurduğunuza göre değişecektir.

Bu konuda bilgi almak için bu alanda uzman bir avukata danışmanız en doğru yol olacaktır.